Η σχέση υγείας και ψυχολογίας παρόλο που δεν είναι πάντα ξεκάθαρη ως προς το πως λειτουργεί, φαίνεται να είναι άμεσα συσχετισμένη. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη σχέση στρες-ασθένειας, καθώς υπάρχουν πολλά ευρήματα τα οποία επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι πολλοί παράγοντες μπορούν να συνεισφέρουν στην μείωση του στρες και κατ’ επέκταση στην βελτίωση της υγείας. Παρακάτω ακολουθούν κάποιοι βασικοί παράγοντες οι οποίοι παίζουν ρόλο στην σχέση ασθένειας-στρες.

• Άσκηση-η αύξηση των ενδορφινών που εκκρίνονται κατά τη διάρκεια της άσκησης μειώνει τα επίπεδα του στρες. Επιπλέον, αυξάνει την αυτοπεποίθηση του ατόμου και μειώνει τα συμπτώματα κατάθλιψης
• Το φύλλο- έρευνες δείχνουν πως υπάρχει διαφορά στον τρόπο που οι άντρες και οι γυναίκες αντιμετωπίζουν στρεσογόνες καταστάσεις και προβλήματα υγείας. Για παράδειγμα, οι γυναίκες φαίνεται να έχουν μικρότερη αύξηση αρτηριακής πίεσης από τους άντρες σε στρεσογόνες καταστάσεις. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η αντίδραση τους να επηρεάζει και την εξέλιξη της ασθένειας τους.
• Τρόποι διαχείρισης- η επίλυση προβλημάτων, η αποφυγή, η άρνηση, η συναισθηματική και κοινωνική στήριξη, ο περισπασμός, η γνωστική αναδιάρθρωση κ.α. είναι κάποιοι από τους τρόπους διαχείρισης, τους οποίους μπορεί να χρησιμοποιήσει το άτομο για να αντιμετωπίσει μια κατάσταση. Η επιλογή που θα κάνει το άτομο μπορεί να καθορίσει την επίδραση που θα έχει στην υγεία του η στρεσογόνα κατάσταση και στην έκβαση της ασθένειας του.
• Γεγονότα- σημαντικά γεγονότα στην ζωή του ατόμου και η ερμηνεία που αποδίδει το άτομο σε αυτά, παίζει καθοριστικό ρόλο στην σχέση στρες-ασθένειας.
• Έλεγχος- ο βαθμός έλεγχου που έχει ή θεωρεί ότι έχει το άτομο στην κατάσταση, μπορεί να αυξήσει ή να μειώσει τα επίπεδα του στρες και την επίδραση στην υγεία του.
• Κοινωνικό δίκτυο- η στήριξη που έχει το άτομο από συγγενείς, φίλους και ειδικούς μπορεί να επηρεάσει θετικά στην μείωση του στρες και βελτίωση της υγείας.

Κατσαούνη Μαρία- Ψυχολόγος Υγείας (MSc)

Πολλές φορές οι πελάτες μου με ρωτάνε «Πώς θα καταλάβω τοξικός;», « Πώς μπορώ να αναγνωρίσω τα σημάδια πριν έρθω πολύ κοντά του;»
Οι τοξικοί άνθρωποι υπάρχουν γύρω μας φορώντας διάφορα προσωπεία. Όλοι μας έχουμε έρθει σε επαφή με τοξικούς ανθρώπους, ανθρώπους οι οποίοι μας προκαλούν αρνητικά συναισθήματα, ανθρώπους με τους οποίους έχουν δημιουργηθεί δυσλειτουργικές σχέσεις, ανθρώπους που εκ των υστέρων καταλάβαμε πόσο τοξικοί ήταν για μας.
Ο τοξικός άνθρωπος μπορεί να είναι χειριστικός, να υπονομεύει τις προσπάθειες και τους στόχους μας, μπορεί να είναι αρνητικός και επικριτικός, μπορεί να είναι κουτσομπόλης, μπορεί να είναι λεκτικά επιθετικός ή ψυχολογικά κακοποιητικός, μπορεί να είναι μεμψίμοιρος και γκρινιάρης, μπορεί να είναι νάρκισσος και αλαζόνας, μπορεί να είναι πάρα πολλά πράγματα. Σε όλες όμως τις περιπτώσεις είναι ένα άτομο το οποίο μας προκαλεί αρνητικά συναισθήματα και δυσφορία. Ένα τοξικό άτομο στην αρχή μπορεί να μην έχει ξεκάθαρη εικόνα τοξικού ατόμου. Αντιθέτως, μπορεί να είναι ιδιαίτερα γοητευτικό, να δείχνει ότι νοιάζεται για μας, ότι όλες οι προσπάθειες που κάνει έχουν απώτερο στόχο το δικό μας καλό κτλ. Αργά ή γρήγορα όμως φαίνεται το πραγματικό του πρόσωπο και οι ξεκάθαρες προθέσεις του.
Τα τοξικά άτομα καλόν είναι να τα κρατάμε σε απόσταση και αν είναι δυνατόν να τα απομακρύνουμε από κοντά μας. Ένα τοξικό άτομο δεν έχει να μας προσφέρει τίποτα. Το να μπούμε στη διαδικασία να προσπαθήσουμε να το διορθώσουμε για τον λάθος τρόπο της συμπεριφοράς του ή ακόμα και να ξεσκεπάσουμε τις προθέσεις του είναι δώρον άδωρον, καθώς ποτέ δεν θα γνωρίσει υο λάθος του, δεν θα προσπαθήσει να διορθώσει τη συμπεριφορά του, αλλά αντίθετα θα αρνηθεί τα πάντα κατηγορηματικά. Τις περισσότερες φορές αυτό που συμβαίνει είναι να μπαίνουμε σε έναν φαύλο κύκλο συνεχούς προσπάθειας να αλλάξουμε το άτομο αυτό και να του δώσουμε ευκαιρίες, θεωρώντας πως θα βελτιωθεί ή ακόμα και πιστεύοντας πως εμείς παρερμηνεύσαμε τα κίνητρα του και τις προθέσεις του. Αργά ή γρήγορα όμως αντιλαμβανόμαστε πως αυτό δεν βγάζει πουθενά και πως έτσι εγκλωβιζόμαστε σε έναν φαύλο κύκλο.

Φυσικά δεν είναι πάντα εφικτό να απομακρύνουμε το άτομο αυτό από γύρω μας, καθώς μπορεί να είναι συγγενικό μας άτομο, άτομο στην εργασία μας κτλ. Σε αυτές τις περιπτώσεις το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να κρατάμε αποστάσεις, να αποστασιοποιηθούμε από το άτομο αυτό συναισθηματικά, και να αποφεύγουμε τυχόν διενέξεις μαζί του. Βάζοντας όρια, οριοθετούμε τόσο τη δική του τοξική συμπεριφορά όσο και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει κάτι τέτοιο σε μας, καταφέρνοντας με αυτό τον τρόπο να διατηρήσουμε την συναισθηματική και ψυχική μας ηρεμία.

Κατσαούνη Μαρία-Ψυχολόγος Υγείας (MSc)

Σήμερα , ίσως περισσότερο από ποτέ, η ανάγκη των ανθρώπων για επαφή έχει αυξηθεί. Η φιλία είναι αναμφισβήτητα ισχυρή αξία στην ζωή κάθε ανθρώπου, κι όσο κι αν απογοητευόμαστε από τις φιλικές κατά καιρούς σχέσεις μας, πάντα αναζητούμε τον πραγματικό φίλο, αυτόν ή αυτήν που θα μας νιώσει και θα μας σταθεί. Από την άλλη , η αναζήτηση της μοναδικής και ιδεατής αγάπης στο πρόσωπο μιας σχέσης, είναι το βασικό ζητούμενο για τον καθένα μας σε κάθε στιγμή της ζωής μας.

Είναι ή μπορεί να είναι ο σύντροφος μας ταυτόχρονα και ο καλύτερος φίλος μας; Κι αν ναι, μήπως ο καλύτερος φίλος μας μπορεί να γίνει και μελλοντικός σύντροφός μας; Τι είναι λειτουργικό; Και τι όχι;...

Σε κάθε επικοινωνία μας, ο σκοπός είναι να μεταφέρουμε τα όσα σκεφτόμαστε στον συνομιλητή μας με τρόπο που θα τα κατανοήσει ώστε και πιθανόν να τα αποδεχθεί. Η απαραίτητη προϋπόθεση κάθε επικοινωνίας είναι η θετική ατμόσφαιρα, αυτή δημιουργεί κι αναπαράγει εμπιστοσύνη. Η επικοινωνία μας είναι λεκτική αλλά και μη λεκτική.

Είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι , διαβάζουμε τα μη λεκτικά μηνύματα των συνομιλητών μας πολλές φορές μέσα στην ημέρα, αλλά και μεταδίδουμε ανάλογα άπειρα μηνύματα. Σε όλη την μη λεκτική επικοινωνία μας υπάρχουν σημεία τα οποία είναι ο κορμός αυτής της επικοινωνίας:

•           Οι εκφράσεις του προσώπου. Η θετική διάθεση ενεργοποιεί τους μυς του χαμόγελου ενώ αντίθετα μια αρνητική διάθεση τους μυς εκείνους που θα δείξουν το πρόσωπό μας συνοφρυωμένο. Έρευνες έχουν δείξει ότι μπορούμε να αντιληφθούμε το χαμόγελο του συνομιλητή μας ακόμα κι αν δεν τον βλέπουμε , από την χροιά της φωνής του. Αυτό είναι κάτι που αξίζει να θυμόμαστε όταν επικοινωνούμε τηλεφωνικά...

Συχνά η εποχή μας περιγράφεται ως η εποχή του στρες και του άγχους. Πράγματι οι διαταραχές άγχους είναι από τις συχνότερες σε εμφάνιση σήμερα ανάμεσα στις ψυχολογικές διαταραχές, και μεγάλος αριθμός ανθρώπων φτάνουν στο γραφείο του ψυχολόγου με αυτό ακριβώς το ζητούμενο , να απαλλαχθούν από το άγχος.

Το άγχος φοβίζει, και ο φόβος αγχώνει. Έτσι οι άνθρωποι μπαίνουν σε έναν φαύλο κύκλο στον οποίον σταδιακά αγχώνονται όλο και περισσότερο, φοβούνται όλο και περισσότερο, και λειτουργούν όλο και λιγότερο.

Ο φόβος είναι το συναίσθημα που μας κινητοποιεί , μας φωνάζει «δράσε, φύγε ή πολέμησε», το άγχος είναι το συναίσθημα που μας φωνάζει «σταμάτησε, παρατήρησε, σκέψου». Κι αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα με το άγχος, ουσιαστικά σε καλεί να συνεχίσεις να σκέφτεσαι, όμως το ίδιο το άγχος το έχουν δημιουργήσει οι σκέψεις σου, άρα συνεχίζεις να αγχώνεσαι. Εδώ ακριβώς στοχεύει η Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία, στην αλλαγή αυτών των δυσλειτουργικών σκέψεων που δημιουργούν αυτόν τον αέναο κύκλο άγχους...

Ξαφνικά όλοι σχεδόν κλεισμένοι στα σπίτια μας. Και στο 2^ο στάδιο, τουλάχιστον για έναν ακόμη μήνα, εξαιρετικά περιορισμένοι. Άνθρωποι μόνοι, ζευγάρια σε συμβίωση ή γάμο, και πολλές φορές και με επιπλέον μέλη , τον παππού και την γιαγιά. Η καραντίνα βιώνεται διαφορετικά από τον κάθε άνθρωπο κι αυτό είναι κάτι που τα καθολικά μέτρα προστασίας αγνοούν.

Τα ενοχικά συναισθήματα προκύπτουν κατά βάση από την «προδοσία» ή την αίσθηση προδοσίας των κανόνων ηθικής μας. Εάν αυτοί οι κανόνες δεν μας ανήκαν , φυσικά δεν θα αισθανόμασταν και ενοχές. Πηγάζουν κυρίως από το αξιακό σύστημα της πρωταρχικής οικογένειας στην οποία έχουμε μεγαλώσει, και υιοθετούνται ως σωστοί από εμάς ακόμη κι όταν δεν είναι σωστοί ή είναι υπερβολικά αυστηροί ή ακόμη κι ασύνδετοι με τις καταστάσεις που ζούμε. Όσο όμως πιο ασυνείδητα είμαστε συνδεδεμένοι με αυτούς τους κανόνες τόσο πιο βασανιστικές οι ενοχές που νιώθουμε ακριβώς γιατί τόσο πιο σωστοί εκλαμβάνονται.

Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει αυτή την κουβέντα από φίλους μας; Πόσες φορές δεν έχουμε ξεστομίσει εμείς οι ίδιοι το «δεν έχω άλλη επιλογή!» ή «Δεν μπορώ να κάνω αλλιώς!». Πολλές φορές ακούω αυτή τη φράση από πελάτες μου, η οποία συνοδεύεται από το αίσθημα του εγκλωβισμού, του περιορισμού, της πίεσης και κατ επέκταση της αποκαρδίωσης. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Όντως έρχεται κάποια στιγμή που δεν έχουμε τον έλεγχο σε όσα μας συμβαίνουν;

Ποια είναι η έννοια του καλύτερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος;

Η σύγχρονη νοοτροπία στις επιχειρήσεις αναπτύσσει ιδιαίτερα την έννοια των best work places σαν προτεραιότητα στην ανάδειξη μιας επιχείρησης ως συνολικά πετυχημένης. Αυτό συμβαίνει μέσα απο μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση που επιτάσσουν οι καιροί, και αναγκαστικά προσεγγίζουν οι επιχειρήσεις. Η υπερπροβολή μάλιστα αυτού του καλύτερου περιβάλλοντος εργασίας για τους υπαλλήλους, γίνεται τις περισσότερες φορέςτόσο λανθασμένα που οδηγεί (ή θέλει να οδηγήσει) στην ευρέως διαδεδομένη αντίληψη που χονδρικά συνοψίζεται στο «είσαι πραγματικά τυχερός αν δουλεύεις στην υπέροχη εταιρία μας».

Πόσο δύσκολο είναι να βρούμε την ευτυχία; Όλο και περισσότεροι άνθρωποι στις μέρες μας δυσκολεύονται να βρουν τι είναι αυτό που τους λείπει για να είναι ευτυχισμένοι. Υπάρχουν άτομα μίζερα, θλιμμένα, ανικανοποίητα, τα οποία όμως φαινομενικά δείχνουν να τα έχουν όλα στη ζωή τους, και άτομα με σοβαρά προβλήματα τα οποία δείχνουν ήρεμα, χωρίς να μεμψιμοιρούν και να παραπονιούνται. Που βρίσκεται για τον καθένα η ευτυχία; Στις φιλοδοξίες, στην επίτευξη των στόχων, στην ολοκλήρωση του προγραμματισμένου πλάνου ζωή όπως ο καθένας το έχει ορίσει στο μυαλό του, σε μια καλή δουλειά ή στην οικογένεια;