Της Κας Τσαλίκογλου Φωτεινής, Καθηγήτριας Ψυχολογίας στην Πάντειο και Συγγραφέως.

Η απώλεια, η έλλειψη μάς παρακινεί να επιθυμούμε και η επιθυμία είναι η κινητήριος δύναμη για τα πάντα στη ζωή μας. Ακριβώς εκεί βρίσκεται η δύναμη της απώλειας, στο ότι μας ωθεί να διεκδικήσουμε. Το βλέπουμε καθημερινά. Κάθε καινούργια φάση στη ζωή μας απαιτεί την εγκατάλειψη, την απώλεια μιας προηγούμενης για να προχωρήσουμε. Ήδη με τη γέννηση αποχωριζόμαστε από τον χαμένο παράδεισο της ενδομήτριας ζωής, στη συνέχεια από τη συμβιωτική σχέση με το πρώτο αντικείμενο της αγάπης, τη μητέρα. Αργότερα ο έφηβος, προκειμένου να "απογαλακτιστεί", χρειάζεται να αποδεσμευτεί από τις παιδικές του εξαρτήσεις και να αμφισβητήσει τη γονεϊκή παντοδυναμία. Αλίμονο αν δεν το έκανε όμως!

Ο καθένας από εμάς έχει τη δυνατότητα να μετουσιώνει την οδύνη. Υπάρχει μέσα μας μια ορμή, η οποία εμφανίζεται αναπάντεχα. Βλέπουμε, για παράδειγμα, ένα μικρό παιδί να επινοεί ένα παιχνίδι για να καταπραΰνει την αγωνία του για τη μητέρα του που λείπει, έναν ψυχικά άρρωστο, χαμένο στον κόσμο του, να επινοεί έναν δικό του τρόπο ζωγραφικής και να μεταμορφώνει τους τοίχους στο άσυλο εγκλεισμού του. Οπωσδήποτε βέβαια υπάρχουν κάποιες συνθήκες που διευκολύνουν αυτή τη μετατροπή: η αίσθηση ότι κάπου μέσα στο σκοτάδι υπάρχει ελπίδα, ότι υπάρχουν χαραμάδες φωτός, η αίσθηση ότι η κίνηση που κάνουμε έχει κάποιο νόημα για μας και η αίσθηση ότι υπάρχει κάποιος (πρόσωπο ή πλαίσιο) που αναγνωρίζει τη σημασία αυτής της κίνησης και μας ενθαρρύνει.

Πάντοτε ο άνθρωπος απο τότε που εντάχθηκε σε κοινωνίες , αρχικά μικρές, υιοθέτησε ή θέσπισε κανόνες αρμονικής κοινωνικής συμβίωσης. Αυτοί οι κανόνες δεν ήταν τίποτα παραπάνω απο συμπεριφορές σε κοινά πλαίσια για το κοινό καλό.

Σήμερα όμως όλοι μας δείχνουμε να κάνουμε μια διαφορετική προσέγγιση πάνω στην κοινωνική μας συνύπαρξη με άλλους. Δεν συμπεριφερόμαστε σε κοινά αποδεκτά πλαίσια , αλλά υιοθετούμε πανομοιότυπες συμπεριφορές σε μια απέλπιδα προσπάθεια της εμφάνισης απο τον καθένα μας του "ομοίως καλού" με όλους τους υπόλοιπους. Και αυτό είναι κάτι το εντελώς διαφορετικό. Μάλιστα αυτές οι συμπεριφορές φθάνουν σε σημείο μιας μαζικής φαινομενικής ομοιογενοποίησης ,ή προσπάθεια για τέτοια, με κύριο στόχο όχι τον ιδανικό προσωπικό στόχο, αλλά την κυρίαρχη ιδανική εικόνα, που είναι μία , αφορά γνωρίσματα που σταδιακά συνήθως φθίνουν πχ εξωτερικής εμφάνισης ή οικονομικής ευμάρειας, και καθόλου χαρακτηριστικά εξελικτικής προσωπικής μας πορείας πχ παιδεία, εξάσκηση ικανοτήτων δεξιοτήτων κλπ.

---------------------------------------------------------------------------------------------

Της Κας Τσαλίκογλου Φωτεινής, Καθηγήτριας Ψυχολογίας στην Πάντειο και Συγγραφέως.

Θα μιλήσω για μια φοιτήτριά μου στο Πανεπιστήμιο, για τη Μαρία. Δεν περπατάει, με πατερίτσες και με χίλια ζόρια έρχεται στο μάθημα. Είναι ανάπηρη. Ένας απαισιόδοξος ή αν θέλετε ένας ρεαλιστής άνθρωπος θα παροτρυνότανε και ξέρουμε όλοι, μπορούμε να φανταστούμε, για ποιο λόγο θα το έκανε, θα παροτρυνόταν να παρομοιάσει την Ελλάδα με έναν ανάπηρο οργανισμό που αγκομαχά να υπάρξει και γύρω – τριγύρω να ορθώνονται όλα αυτά τα χιλιάδες εμπόδια. Για αυτή τη σημερινή μας όμως συνάντηση, εγώ επέτρεψα στον εαυτό μου να κάνει, να φανταστεί μια άλλη εικόνα. Είδα λοιπόν τη Μαρία αρτιμελή, σε μια ανθισμένη, καταπράσινη, με όλα τα ζώα μέσα, που έλεγε ο κύριος Χωμενίδης, Πάρνηθα. Την φαντάστηκα λοιπόν, την είδα ολοζώντανη, αυτή τη Μαρία, να τρέχει εκεί μέσα σε μια Πάρνηθα, όπως τη γνωρίζαμε, όπως δεν υπάρχει πια.
Θα μου πείτε μα τι λες τώρα, τι ουτοπικά, αφελή, παιδικά όνειρα είναι αυτά; Όμως θα έχετε κάνει ένα λάθος, γιατί υπάρχει μια μικρή λεπτομέρεια που θα ήθελα να σας πω, να σας αποκαλύψω, που κάνει όλη τη διαφορά...

Η παιδική κακοποίηση είναι μια έννοια με την οποία λίγο πολύ όλοι μας είμαστε εξοικειωμένοι και γνωρίζουμε κάποια πράγματα. Το φαινόμενο αυτό αφορά κακοποίηση προς το παιδί, ψυχολογική, συναισθηματική, σεξουαλική ή ακόμα και παραμέληση, εκμετάλλευση και έκθεση σε κίνδυνο. Οι επιστήμονες, ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι έχουν ασχοληθεί εκτεταμένα με αυτό το φαινόμενο, τις συνέπειες και την αντιμετώπιση του, και έχουν δημιουργηθεί πολύ κρατικοί μηχανισμοί, ιδιωτικοί φορείς και οργανισμοί πρόνοιας οι οποίοι σκοπό έχουν την αντιμετώπιση αλλά και αποτροπή-αποφυγή αυτού του φαινομένου.

Τι είναι όμως η γονεϊκή κακοποίηση; Με τον όρο γονεϊκή κακοποίηση εννοούμε οποιαδήποτε βίαιη και επιθετική συμπεριφορά ή ενέργεια που δημιουργεί βλάβη, τραύμα, πόνο, φόβο, απειλή, αίσθημα δυσαρέσκειας, δυσφορίας, αποστροφής ή ενοχής και έχει αρνητική επίδραση στο άτομο που τη δέχεται. Η συμπεριφορά αυτή προέρχεται από το παιδί-ανήλικό ή έφηβο- και αποδοχέας είναι ο γονέας. Σκοπός του παιδιού είναι να κερδίσει τον έλεγχο στην μεταξύ τους σχέση. Η μορφή κακοποίησης μπορεί να είναι σωματική, ψυχολογική ή/ και οικονομική! Συνήθως εκδηλώνεται με επιθετική συμπεριφορά, φωνές, βρισιές και προσβλητικά λόγια προς τον γονέα, απειλές, εκφοβισμό, τραυματισμό ή ακόμα και βανδαλισμό του σπιτιού (σπάσιμο πόρτας, πέταγμα αντικειμένων στο χώρο ή προς τον γονέα κ.α.)Τέτοια συμπεριφορά έχει σαν αποτέλεσμα εκδήλωση άγχους, φόβο, αίσθημα αβοήθητου και απομόνωση του γονέα. Επιπλέον, φθείρει τόσο την σωματική όσο και την πνευματική υγεία του θύματος.

Σύμφωνα με τα στατιστικά δεδομένα...

Οι φίλοι είναι βασικό και αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας του κάθε ατόμου, της ψυχικής και συναισθηματικής του ισορροπίας. Ο όρος «φιλία» έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα όπου έπαιζε ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο. Στην αρχαιότητα η έννοια της φιλίας ήταν πολύ ισχυρή και γι’αυτό απασχόλησε πολλούς φιλόσοφους, τραγουδήθηκε και μελετήθηκε. Δεν αφορούσε μόνο το ισχυρό συναισθηματικό δέσιμο στοργής και αφοσίωσης μεταξύ δυο ατόμων, αλλά και την αμοιβαία υποχρέωση στήριξης, βοήθειας και προστασίας όταν αυτό απαιτείτο. Επιπλέον, η φιλία προϋπέθετε κοινούς στόχους και κοινά κίνητρα. Πολλά από αυτά τα στοιχεία βρίσκουμε στην έννοια της φιλίας και στην σημερινή της μορφή.

Όπως όλες οι σχέσεις, έτσι και η φιλία χρειάζεται και απαιτεί φροντίδα, προσπάθεια και αμοιβαίες υποχωρήσεις για να εδραιωθεί και να ισχυροποιηθεί. Βασικό κομμάτι ...

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουμε την αίσθηση πως η ζωή των άλλων κυλάει εύκολα χωρίς πολλές αναποδιές και δυσκολίες, ενώ η δική μας είναι γεμάτη εμπόδια και χρειάζεται να καταβάλουμε μεγαλύτερη προσπάθεια από τους άλλους για να πετύχουμε τους στόχους μας. Πολλές φορές ακούμε να λένε «ο τάδε βρήκε εύκολα δουλειά, έχει ευνοϊκές συνθήκες, δεν έχει προβλήματα, του ήρθαν βολικά» κτλ. Μήπως όμως αυτό που πραγματικά συμβαίνει είναι ότι έχουμε την τάση να υπερεκτιμάμε τα δικά μας προβλήματα και δυσκολίες, ενώ υποτιμάμε τις αρνητικές εμπειρίες και αρνητικά συναισθήματα των άλλων;

Σε γενικές γραμμές και όσων αφορά τις δικές μας εμπειρίες, έχουμε την τάση να κρατάμε στην μνήμη μας αρνητικά συμβάντα, τα οποία συνήθως βιώνουμε εξατομικευμένα (όπως π.χ. χωρισμός, απόρριψη, απώλεια, διαφωνία κ.α.) και των οποίων το συνοδό συναίσθημα προσπαθούμε να καταπιέσουμε. Επιπλέον, έχουμε την τάση να παρουσιάζουμε μια θετική και όμορφη εικόνα στην κοινωνία και τους άλλους – μην επιτρέποντας τους έτσι να έχουν αντικειμενική άποψη για την εμπειρία μας. Αυτό τους οδηγεί στο να θεωρούν ....

Ο καφές είναι το πιο διαδεδομένο και ευρείας κατανάλωσης ρόφημα. Ποια είναι η σχέση του όμως με το άγχος και το στρες; Το αυξάνει ή το μειώνει; Όταν τα πράγματα δυσκολεύουν ο καφές βοηθάει ή τα κάνει χειρότερα;

Έρευνα έδειξε ότι τα αποτελέσματα και οι επιπτώσεις της κατανάλωσης καφέ διαφοροποιούνται μεταξύ ανδρών – γυναικών! Για τους άνδρες τα νέα είναι άσχημα καθώς η κατανάλωση καφεΐνης μειώνει την αποδοτικότητα και την αυτοπεποίθηση τους. Κυρίως σε επαγγελματικά meetings όπου η ένταση κορυφώνεται, οι άνδρες χάνουν την διαπραγματευτική ικανότητα και δεξιότητα τους. Επιπλέον, μειώνεται η μνήμη και η εγρήγορση τους.

Αντίθετα τα αποτελέσματα για το γυναικείο φύλλο είναι θετικά. Η κατανάλωση καφέ από τις γυναίκες κατά τη διάρκεια στρεσογόνων καταστάσεων επιδρά...

Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε συμπτώματα που δηλώνουν ότι η ψυχική μας υγεία κλονίζεται και σύντομα θα αποτελέσει πρόβλημα για όλη την κοινωνική αλλά και προσωπική μας λειτουργικότητα. Επίσης πολύ λίγοι γνωρίζουμε ότι ο χρόνος θεραπείας κάθε ψυχολογικού προβλήματος είναι ανάλογος με τον χρόνο που είμαστε μέσα στο πρόβλημα, με απλά λόγια όσο αργότερα επισκεφτούμε ψυχολόγο τόσο μεγαλύτερης διάρκειας θεραπεία θα χρειαστεί.

Να τα κυριότερα συμπτώματα που αν αναγνωρίζουμε στον εαυτό μας πρέπει άμεσα να ζητήσουμε την βοήθεια του ειδικού:

* Εκτεταμένη ανησυχία ή φόβο τον περισσότερο καιρό ή επαναλαμβανόμενα επεισόδια πανικού.
* Παράλογα συναισθήματα φόβου, ή κινδύνου.(χωρίς ερέθισμα ανάλογης σοβαρότητας)
* Συχνά σωματικά συμπτώματα- όπως ..

Πόσο ύπνο χρειάζεται ο μέσος άνθρωπος; Πώς αναπληρώνονται οι χαμένες ώρες; Πότε κοιμόμαστε πιο βαθιά και γιατί κάποιες φορές μας είναι δύσκολο να κλείσουμε τα μάτια; Οι απαντήσεις ίσως να μην είναι τόσο αυτονόητες…

Ο μύθος: Όλοι οι ενήλικοι πρέπει να κοιμούνται 7-8 ώρες κάθε βράδυ.

Η αλήθεια: Η ερώτηση «πόσες ώρες πρέπει να κοιμόμαστε;» δεν έχει μόνο μία απάντηση. Είναι αλήθεια ότι ο μέσος ενήλικος κοιμάται περίπου 7-8 ώρες. Ωστόσο, η απαραίτητη ποσότητα ύπνου εξαρτάται από την ηλικία, διαφοροποιείται από άτομο σε άτομο και ποικίλλει ανάλογα με τον τρόπο ζωής μας. Κάποιοι άνθρωποι δεν χρειάζονται παραπάνω από 4 ώρες, ενώ άλλοι ξεκουράζονται στο κρεβάτι τους έως και 10 ώρες. Δεν υπάρχει «φυσιολογική» ποσότητα ύπνου. Το κλειδί είναι να βρούμε τι είναι αυτό που χρειάζεται ο οργανισμός μας και όχι να σχηματίσουμε μια απατηλή ιδέα περί φυσιολογικού.

Ο μύθος: Πρέπει να αναπληρώνονται όλες οι χαμένες ώρες

Η αλήθεια: Αν κάποιο βράδυ ξενυχτήσατε, δεν χρειάζεται να αναπληρώσετε όλο τον χρόνο που στερηθήκατε. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα ερευνητικές ενδείξεις, επαρκεί το ένα τρίτο των χαμένων ωρών. Επιπλέον, ο ύπνος τις επόμενες νύχτες είναι βαθύτερος και με καλύτερα αποτελέσματα.

Όλοι γνωρίζουμε ότι το διαδίκτυο αποτελεί ένα εξαιρετικό εργαλείο δουλειάς, διασκέδασης αλλά κι επικοινωνίας. Υπάρχει όμως και η επικινδυνότητά του και δεν εννοούμε τις γνωστές περιπτώσεις απάτης ή εξαπάτησης ή παρενόχλησης που όλοι γνωρίζουμε. Η κύρια επικινδυνότητα του διαδικτύου είναι η δική μας συμπεριφορά προς το μέσο αυτό. Και τι χαρακτηρίζει αυτή μας την συμπεριφορά?

Είναι η λάθος μας στάση στην καθημερινή του χρησιμοποίηση που πηγάζει από την λανθασμένη ορολογία που συνοδεύει το διαδίκτυο. Λέμε «θα μπω» στο internet ενώ ο σωστός όρος είναι «θα βγω» στο internet. Λέγοντας «θα μπω» στο internet έχουμε