Η μαμά ξαναπαντρεύεται…!

Κατηγορία ΠΑΙΔΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Στις μέρες μας ένας στου δυο γάμους οδηγείται σε διαζύγιο. Όταν το ζευγάρι έχει αποκτήσει παιδί ο χωρισμός γίνεται πιο δύσκολος, καθώς οι επιπτώσεις μιας τέτοιας απόφασης δεν έχει αντίκτυπο μόνο στο ζευγάρι, αλλά κυρίως στο παιδί το οποίο δεν έχει επιλέξει αυτή την κατάσταση. Σαφώς, το ουσιαστικό είναι το παιδί να μεγαλώνει με αγάπη σε ένα ήρεμο περιβάλλον και όχι σε ένα περιβάλλον με καυγάδες και φωνές. Τι γίνεται όμως όταν μετά από ένα διαζύγιο, ένας από τους δυο γονείς αποφασίσει να ξαναφτιάξει την ζωή του με έναν καινούριο άνθρωπο; Πόσο εύκολο είναι να δεχθεί το παιδί το νέο σύντροφο και να προσαρμοστεί στο νέο οικογενειακό πλαίσιο;

Για να μπορέσει ένα παιδί να διαχειριστεί το καινούριο ξεκίνημα του γονέα θα πρέπει να έχει δουλέψει μέσα του και να έχει αποδεχθεί (στο βαθμό που του επιτρέπεται ηλικιακά) το χωρισμό και διαζύγιο των γονιών του. Ένα παιδί που δεν έχει αποδεχτεί τον χωρισμό παρουσιάζει έντονα συναισθήματα θυμού, απώλειας, φόβου εγκατάλειψης ακόμα και ενοχών. Ως εκ τούτου, η εισβολή ενός νέου ατόμου έρχεται να ενισχύσει τα παραπάνω συναισθήματα, με αποτέλεσμα το παιδί να αντιδράει αρνητικά και πολλές φορές επιθετικά τόσο προς το νέο σύντροφο όσο και προς τον γονέα του.

Στην περίπτωση που το παιδί ζει με την μητέρα του, η οποία έχει αποφασίσει να ξαναπαντρευτεί, δυο είναι τα κυρίαρχα συναισθήματα. Πρώτον, είναι ο φόβος του παιδιού ότι θα χάσει την μητέρα του από τον ¨εισβολέα¨, δηλαδή τον καινούριο της σύντροφο. Αυτό έχει να κάνει περισσότερο με την συναισθηματική κάλυψη που λαμβάνει το παιδί από την μητέρα του. Η ανησυχία αυτή έγκειται στον χρόνο, την προσοχή και την αγάπη που θα πρέπει να αφιερώσει η μητέρα στον νέο της σύζυγο. Με άλλα λόγια το παιδί φοβάται ότι θα χάσει μερίδιο αγάπης από την μητέρα του και αισθάνεται ότι απειλείται από το νέο σύντροφο. Δεύτερο αλλά εξίσου σημαντικό συναίσθημα είναι η αντικατάσταση του πατέρα του. Το παιδί νοιώθει ότι ο καινούριο σύζυγος έρχεται να αντικαταστήσει τον πατέρα του κάτι που βεβαίως είναι φύσην αδύνατο. Το παιδί αισθάνεται πως αποδέχοντας τον καινούριο σύντροφο είναι σαν να αντικαθιστά συναισθηματικά και να ακυρώνει τον πατέρα του. Αισθάνεται ότι τον προδίδει. Σε αυτά τα δύο θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη βάση οι γονείς πρωταρχικά, ώστε το παιδί να μην νοιώσει ότι απειλείται.

Βέβαια, ένας καινούριος σύζυγος, ένας πατριός δεν έρχεται μόνος του...

Στο καινούριο οικογενειακό πλαίσιο έρχονται να προστεθούν νέοι παππούδες και γιαγιάδες, ίσως και νέα αδέρφια. Η καινούρια καθημερινότητα είναι από μόνη της δύσκολη για το παιδί, καθώς είναι η δεύτερη αλλαγή οικογενειακού πλαισίου, στην οποία προσπαθεί να προσαρμοστεί το παιδί. Το να συγκατοικήσει το παιδί με ένα νέο πρόσωπο αλλάζει όλο τον καθημερινό προγραμματισμό του και την ρουτίνα του. Αναμενόμενο είναι πως θα υπάρχουν αντιδράσεις, συγκρίσεις, παράπονα και εκρήξεις θυμού, τις οποίες το ζευγάρι θα πρέπει να χειριστεί με υπομονή και ψυχραιμία.

 

Για τους παραπάνω λόγους οι γονείς θα πρέπει να είναι πολύ προσεχτικοί ως προς τον χειρισμό της κατάστασης. Η μητέρα θα πρέπει να έχει ενημερώσει και να έχει συζητήσει με το παιδί την καινούρια κατάσταση. Η συναισθηματική κάλυψη και η ενημέρωση σχετικά με τις αλλαγές που θα προκύψουν στην καθημερινότητα του παιδιού είναι ιδιαίτερα σημαντικά ζητήματα. Επιπλέον, το παιδί θα πρέπει να εξοικειωθεί πρώτα με την ιδέα της ύπαρξης του καινούριου συντρόφου και σταδιακά να μπει στην διαδικασία γνωριμίας τόσο του ιδίου όσο και των συγγενικών του προσώπων. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να του επιβληθεί η νέα συγκατοίκηση. Το παιδί πρέπει να χτίσει μια καλή σχέση με τον νέο σύζυγο, ο οποίος θα αρχίσει να μπαίνει σταδιακά στη ζωή του σύμφωνα πάντα με το κατά πόσο έτοιμο είναι το παιδί να τον δεχθεί. Το παιδί θα πρέπει να αισθάνεται ότι του δίνεται η ελευθερία της έκφρασης της άποψης του και των ανησυχιών του, να νοιώθει ότι το υπολογίζουν και ότι μπορεί να εισακουστεί. Επίσης, ξεκάθαρο θα πρέπει να είναι στο παιδί ότι ο νέος σύζυγος δεν θα αντικαταστήσει τον πατέρα του, ότι οι βιολογικοί του γονείς θα συνεχίσουν να έχουν τον ρόλο που είχαν μέχρι τώρα, και ότι ο νέος σύζυγος δεν έρχεται να πάρει το ρόλο του πατέρα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να τον σέβεται όπως τον καθένα.

Ανάλογα με το ηλικιακό στάδιο στο οποίο βρίσκεται το παιδί, καθορίζεται και ο βαθμός ευκολίας που θα αντιληφθεί ότι η μητέρα του έχει ανάγκη από συντροφικότητα και αγάπη, καθώς και της ανάγκης της για ένα νέο ξεκίνημα. Όσο μεγαλύτερο το παιδί τόσο πιο εύκολα θα καταλάβει ότι ο νέος σύντροφος είναι επιλογή της μητέρας του από καρδιάς, και δεν έρχεται να ¨κλέψει¨ την μητέρα του αλλά να την κάνει πιο ολοκληρωμένη. Σε περίπτωση που υπάρχουν δυσκολίες αποδοχής, ένα διάστημα προσαρμογής και σταδιακής έκθεσης του παιδιού στην νέα κατάσταση είναι απαραίτητο. Επιπλέον, καλό είναι οι γονείς να συμβουλευτούν κάποιον ειδικό για το πώς μπορούν να διαχειριστούν τις όποιες δυσκολίες.

Μαρία Κατσαούνη, Ψυχολόγος Υγείας (MSc)