Η Ανατομία της Μνήμης


Η μνήμη στην σκέψη των περισσότερων ανθρώπων αφορά κάτι από το παρελθόν. Παρομοιάζεται με μια «συσκευή» καταγραφής, αποθήκευσης κι αναπαραγωγής πληροφοριών κι εικόνων που καταγράφηκαν σε περασμένο χρόνο. Μολονότι αυτές είναι λειτουργίες που τελούνται στην μνήμη από τον εγκέφαλο, στην πραγματικότητα η λειτουργία της μνήμης είναι πολύ πιο πολύπλοκη κι ευρύτερη με κύριο στοιχείο της την έννοια της μάθησης. Χωρίς την μάθηση δεν υπάρχει μνήμη. Και χωρίς μνήμη δεν υπάρχει μέλλον γιατί δεν υπάρχει ταυτότητα. Η μνήμη δεν αφορά μόνο το παρελθόν, αλλά και το παρόν και το μέλλον. Δεν θυμόμαστε μόνο πράγματα που έχουν συμβεί, αλλά επίσης και πράγματα που πρέπει, έχουμε να κάνουμε στο μέλλον. Κάθε μας πράξη απαιτεί 3 διαφορετικά από τα 4 είδη μνήμης όπως αυτά καθορίζονται στην νευροψυχολογία:
1. Η δηλωτική μνήμη. Αντιστοιχεί στην μνήμη που ονομάζουμε «θύμηση» στην καθημερινότητά μας και σχετίζεται με καταστάσεις, πρόσωπα και εικόνες που μπορούμε να θυμηθούμε από το παρελθόν. Βασική εγκεφαλική περιοχή για την λειτουργία της είναι ο ιππόκαμπος.
2. Η διακηρυκτική ή διαδικαστική μνήμη. Πρόκειται για την...

λειτουργία εκείνη της μνήμης που μας επιτρέπει να την απόκτηση και διατήρηση δεξιοτήτων όπως πχ η οδήγηση ποδηλάτου, το παίξιμο ενός μουσικού οργάνου κλπ. Βασικές εγκεφαλικές περιοχές για την λειτουργία της είναι τα βασικά γάγγλια κι η παρεγκεφαλίδα.
3. Η εργαζόμενη ή ενεργός μνήμη. Είναι ουσιαστικά η μεγάλη κατηγορία μνήμης κι αφορά την καθημερινότητά μας και την επίλυση προβλημάτων. Είναι η μνήμη αυτή που ενεργεί από μια λειτουργία μέχρι την εκτέλεσή της σε σύντομο διάστημα. Πχ όταν θα δούμε στον τηλεφωνικό κατάλογο ένα τηλ , μέχρι την στιγμή που θα καλέσουμε δρα η ενεργός μνήμη. Βασική εγκεφαλική περιοχή για την λειτουργία της φαίνεται να είναι εκείνο το ανατομικό σύστημα του εγκεφάλου που έχει ως βάσεις τις προκινητικές και προμετωπιαίες έλικες.
4. Η βραχύχρονη μνήμη. Θεωρείται συχνά μέρος της ενεργούς μνήμης αλλά βασικά διαχωρίζεται από αυτήν γιατί αφορά την συγκράτηση αντιληπτικών δεδομένων και πραγματοποιείται με λειτουργία περιοχών του εγκεφάλου που σχετίζονται με τις αισθήσεις χωρίς την εμπλοκή της περιοχής του ιππόκαμπου όπως στην ενεργή μνήμη.

Μια χαρακτηριστική ανθρώπινη δραστηριότητα που συνδυάζει τρείς μορφές μνήμης είναι η οδήγηση αυτοκινήτου, αφού η γνώση του δρομολογίου (δηλωτική μνήμη), η δεξιότητα της οδήγησης (διακηρυκτική μνήμη) και η εργαζόμενη μνήμη συνεργάζονται για το αποτέλεσμα της μετάβασης στον επιθυμητό τόπο προορισμού.


Mersinias Thomas, TEDx speaker,

Clinical Psychologist, Mental Health Counselor

©www.mersinias.gr

Τελευταία τροποποίηση στις Δευτέρα, 28 Φεβρουαρίου 2022 13:23