Σωστός Ύπνος, γερή μνήμη & σωστό βάρος

Ειδικά για τα ανήλικα παιδιά, που ο ύπνος τους ποιοτικά διαφέρει από αυτόν των ενηλίκων καθώς περνούν περισσότερο χρόνο κατά 40%  στην φάση SWS ύπνου ενώ ο αντίστοιχος χρόνος για έναν ενήλικα είναι μόλις 4%, ο ύπνος είναι σημαντικός προκειμένου να αναπτύξουν την ικανότητα μακροπρόθεσμης αποστήθισης και μνήμης. Η έλλειψη ύπνου συνδέεται με αυξημένα επίπεδα παχυσαρκίας στα παιδιά γιατί η απουσία ύπνου μειώνει τα επίπεδα λεπτίνης , μιας ορμόνης η οποία καταστέλλει την όρεξη και ανακόπτει την λειτουργία της αυξητικής ορμόνης που είναι βασική για την ρύθμιση του σωστού βάρους.Ο ύπνος SWS (slow wave state)  είναι το πρώτο στάδιο ύπνου κάθε ανθρώπου με κύριο χαρακτηριστικό τα .... αργά εγκεφαλικά κύματα. Είναι το στάδιο πριν τον ύπνο REM , και χωρίζεται ουσιαστικά σε 4 κύριες φάσεις- στάδια:

1ο Στάδιο: Η έναρξη του ύπνου σηματοδοτείται από την εξαφάνιση σχεδόν των κυμάτων α και την εμφάνιση κυμάτων θ. Η φάση αυτή είναι κατά βάση το μεταβατικό στάδιο από την κατάσταση εγρήγορσης στον ύπνο.

2ο Στάδιο: Καθώς ο ύπνος γίνεται βαθύτερος, τα εγκεφαλικά κύματα βρίσκονται ακόμα στην περιοχή των θ, αλλα διακόπτονται συχνά από πολύ σύντομες "εκρήξεις" (sleep spindles, K-complexes) δραστηριότητας στα 12-15 Hz. Σε αυτή τη φάση (που καταλαμβάνει το 45-55% της συνολικής διάρκειας του ύπνου) η συνείδηση του εξωτερικού κόσμου χάνεται.

3ο Στάδιο: Έπειτα από 20-30 λεπτά, ο αριθμός αυτών των "εκρήξεων" μειώνεται και κάνουν την εμφάνιση τους τα κύματα δ. Πρόκειται για σύντομο μεταβατικό στάδιο από το 2ο στο 4ο στάδιο.

4ο Στάδιο: Τα κύματα δ χαρακτηρίζουν τουλάχιστον το 50% της εγκεφαλικής δραστηριότητας, είμαστε στη φάση του βαθύτερου ύπνου. Είναι πολύ δύσκολο να ξυπνήσει κάποιος όταν βρίσκεται σε αυτό το στάδιο (αποτελεί το 10-15% της συνολικής διάρκειας του ύπνου).

Κατά τη διάρκεια του SWS ύπνου η ροή αίματος στον εγκέφαλο (cerebral blood flow) μειώνεται μέχρι να φτάσει στο 25% περίπου της ροής κατά τη φάση της εγρήγορσης. Επίσης, εμφανίζεται μυϊκή αδράνεια καθώς το σώμα χαλαρώνει, ο μεταβολισμός είναι πιο αργός και το ίδιο ισχύει και για την αναπνοή.

Από το 4ο στάδιο, υποχωρούμε διαδοχικά προς το 3ο και κατόπιν το 2ο, μέχρι που, περίπου 90 λεπτά αφότου έχουμε εισέλθει στον SWS ύπνο, γίνεται μια δραματική αλλαγή στην εγκεφαλική διέγερση. Τα εγκεφαλικά κύματα αρχίζουν να μοιάζουν πολύ με τα αποσυγχρονισμένα κύματα β που παρατηρούνται όταν είμαστε σε εγρήγορση. Το ίδιο ισχύει και για τη ροή αίματος και την κατανάλωση οξυγόνου, βρίσκονται σε παρόμοια επίπεδα με αυτά που καταγράφονται όταν είμαστε ξύπνιοι. Αυτά τα χαρακτηριστικά σηματοδοτούν την έναρξη της κατάστασης REM (rapid eye movement). Σε αυτή την κατάσταση ύπνου ο εγκέφαλος ...

βρίσκεται σε εγρήγορση αλλά το σώμα μας είναι πρακτικά παράλυτο (εκτός από περιοδικές σπασμωδικές αντιδράσεις των μυών του προσώπου και των ματιών καθώς και των δακτύλων των άνω και κάτω άκρων). Επιπρόσθετα, ο REM ύπνος προκαλεί αύξηση της αρτηριακής πίεσης, άρρυθμες αλλαγές στην αναπνοή, συχνά στύση στους άντρες και αυξημένη κολπική αιμάτωση στις γυναίκες. Ενώ δηλαδή το μυικό σύστημα έχει παραλύσει, το σώμα και ο εγκέφαλος βρίσκονται σε διέγερση! Ασφαλώς, το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του REM ύπνου είναι τα όνειρα. Για παράδειγμα, οι έρευνες των Dement και Kleitman (1957) δείχνουν ότι το 80% των ανθρώπων που ξυπνάνε από την REM φάση αναφέρουν ότι έβλεπαν όνειρο (με μορφή ιστορίας και με ζωντανές αναπαραστάσεις), και μόνο το 20% ανέφερε ότι ονειρεύονταν κατά την SWS κατάσταση (με τη μορφή τυχαίας ή επίμονης επανάληψης σκέψεων και ιδεών). Η εμφάνιση των ονείρων εξηγεί τη μυϊκή παράλυση, η οποία προστατεύει το σώμα από το να ...λάβει ενεργά μέρος στα ονειρικά σενάρια.

Mersinias Thomas, TEDx speaker,

Clinical Psychologist, Mental Health Counselor

©www.mersinias.gr

Τελευταία τροποποίηση στις Δευτέρα, 28 Φεβρουαρίου 2022 12:02