Με την εξέλιξη της τεχνολογίας , έχουν γεννηθεί πρακτικές και στην Ιατρική που παλιότερα φάνταζαν αδύνατες.Έχουμε δει πρόσφατα μέχρι και σοβαρή εγχείρηση εξ αποστάσεως με χειρισμό των μηχανημάτων απο γιατρό που βρίσκονταν εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά απο το χειρουργικό τραπέζι.
Στον τομέα της Ψυχολογίας η εξέλιξη αυτή, έφερε την ψυχοθεραπεία online, που πρόκειται ουσιαστικά για Συνεδρία μεταξύ Ψυχολόγου και ασθενή μέσω τηλεδιάσκεψης. Αν και εφαρμόζεται κυρίως στην Συμβουλευτική , ήδη παγκοσμίως, και κυρίως στην Αμερική, εφαρμόζεται και σε περιπτώσεις ψυχοθεραπείας βαρύτερων Διαταραχών.
Υπάρχουν μειονεκτήματα; Σαφώς και υπάρχουν και είναι θέμα συζήτησης της επιστημονικής κοινότητας ώστε να βελτιωθούν. Για παράδειγμα.....

 

Το γέλιο και το χιούμορ είναι βασικά συστατικά της ευημερίας και της καλής διάθεσης. Αν μη τι άλλο ο περισσότερος κόσμος είτε έχει υψηλή αίσθηση του χιούμορ είτε όχι, συμφωνούν σε ένα πράγμα: το χιούμορ βοηθάει στην αποσυμφόρηση του άγχους, του στρες και της έντασης. Πολλές φορές χρησιμοποιούμε το χιούμορ για να ζεστάνουμε την ατμόσφαιρα, να σπάσουμε τον πάγο, να διαχειριστούμε δύσκολες και αμήχανες καταστάσεις. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;
Έρευνες έχουν δείξει πως το χιούμορ μπορεί να ενώσει μια ομάδα ανθρώπων οι οποίοι είναι άγνωστοι μεταξύ τους και να τους κάνει να έρθουν πιο κοντά, μια τεχνική που χρησιμοποιείται ιδιαιτέρως συχνά σε επαγγελματικούς χώρους. Το χιούμορ ανάμεσα σε συναδέλφους καλύπτει και ικανοποιεί δυο επιπλέον ανθρώπινες ανάγκες, της αυτοπροστασίας και της αυτοπεποίθησης. Μέσω του χιούμορ αυξάνεται το αίσθημα αποδοχής και κατά συνέπεια αυτοπεποίθησης. Δεν είναι τυχαίο που τα άτομα με αυξημένο χιούμορ ....

 

Όλοι μας έχουμε επιθυμίες οι οποίες μας δημιουργούν τις προσδοκίες… Πότε όμως μια προσδοκία γίνεται απαίτηση, πότε την εκλαμβάνουμε ως επιθυμία και πότε την μεταφέρουμε σαν απαίτηση..
Κατά περιόδους περνάμε από διάφορες φάσεις της ζωής μας, πότε φάσεις οι οποίες μας γεμίζουν αυτοπεποίθηση και χαρά και πότε φάσες μέσα από τις οποίες αισθανόμαστε «λίγοι» …Η κάθε μια από αυτές τις φάσεις διακατέχεται από επιθυμίες κα προσδοκίες. Όταν αυτές με κάποιο τρόπο ικανοποιούνται είμαστε καλά όταν όμως με κάποιο άλλο τρόπο δεν ικανοποιούνται απογοητευόμαστε. Η ικανοποίηση έρχεται είτε από εξωγενείς παράγοντες είτε από ενδογενείς. Και τώρα αναρωτιόμαστε πως μπορούμε παρόλα αυτά να νιώθουμε ικανοποιημένοι, χωρίς να είμαστε διαρκώς σε κατάσταση αναμονής, περιμένοντας κάτι να συμβεί για να νιώσουμε καλά....

 

Εικόνες ελληνικής απόγνωσης κάνουν τον γύρο του κόσμου. Ο «Guardian» ανέδειξε σε φωτογραφία της ημέρας τη δωρεάν διανομή τροφίμων στο κέντρο της Αθήνας. Δεκάδες άνθρωποι να στριμώχνονται και να απλώνουν τα χέρια περιμένοντας να πάρουν μια σακούλα λεμόνια. Αλλες φωτογραφίες με ανθρώπους να ζητούν δωρεάν λίγα τρόφιμα και άλλους να κόβουν ξύλα προκειμένου να ζεσταθούν αναπαράγονται από τα διεθνή ΜΜΕ.
Η εικόνα μιας εξαθλιωμένης Ελλάδας ταξιδεύει και πληγώνει. Το μιντιατικό τοπίο προβάλλει τις πληγές και τα τραύματα της χώρας μας. Τα προβάλλει αφειδώς, ασύστολα, απερίσκεπτα, θα πουν ορισμένοι και θα δυσφορήσουν. Θα προτιμούσαν να μην υπάρχουν αυτές οι φωτογραφίες και ως διά μαγείας, όπως το πιστεύουν τα μικρά παιδιά, αυτό που δεν προβάλλεται θα είναι σαν να μην υπάρχει. Θυμώνουν όχι με αυτό που απεικονίζουν οι φωτογραφίες αλλά με το ίδιο το γεγονός της απεικόνισης. «Τι θα πουν οι ξένοι; Υπερβάλλουν, μας κάνουν κακό, κάνουν κακό στον τουρισμό μας». Και ω του θαύματος, η δυσφορία ταξιδεύει, μετατοπίζεται (μέσα στο μυαλό τους) από το συμβάν σε αυτό που προβάλλεται ως συμβάν.

 

1. Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΣΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ
Το θεμελιώδες στοιχείο του κοινωνικού ελέγχου είναι η στρατηγική της απόσπασης της προσοχής που έγκειται στην εκτροπή της προσοχής του κοινού από τα σημαντικά προβλήματα και τις αποφασισμένες από τις οικονομικές και πολιτικές ελίτ αλλαγές μέσω της τεχνικής του κατακλυσμού συνεχόμενων αντιπερισπασμών και ασήμαντων πληροφοριών.
Η στρατηγική της απόσπασης της προσοχής είναι επίσης απαραίτητη για να μην επιτρέψει στο κοινό να ενδιαφερθεί για απαραίτητες γνώσεις στους τομείς της επιστήμης, της οικονομίας, της ψυχολογίας, της νευροβιολογίας και της κυβερνητικής. «Διατηρήστε την προσοχή του κοινού αποσπασμένη, μακριά από τα αληθινά κοινωνικά προβλήματα, αιχμάλωτη θεμάτων που δεν έχουν καμία σημασία. Διατηρήστε το κοινό απασχολημένο, τόσο πολύ ώστε να μην έχει καθόλου χρόνο για να σκεφτεί – πίσω στο αγρόκτημα, όπως τα υπόλοιπα ζώα» (απόσπασμα από το κείμενο: Αθόρυβα όπλα για ήρεμους πολέμους).
2. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΛΥΣΕΩΝ
Αυτή η μέθοδος καλείται επίσης «πρόβλημα-αντίδραση-λύση». Δημιουργείται ένα πρόβλημα, μια προβλεφθείσα «κατάσταση» για να υπάρξει μια κάποια αντίδραση από τον κόσμο, με σκοπό αυτός ο ίδιος να ορίσει τα μέτρα που η εξουσία θέλει να τον κάνει να δεχτεί. Για παράδειγμα: Αφήνεται να ξεδιπλωθεί και να ενταθεί η αστική βία ή οργανώνονται αιματηρές επιθέσεις που αποσκοπούν στο να απαιτήσει ο κόσμος νόμους ασφαλείας και πολιτικές εις βάρος της ελευθερίας. Ή ακόμα: Δημιουργούν μία οικονομική κρίση ώστε να γίνει αποδεκτή ως αναγκαίο κακό η υποχώρηση των κοινωνικών δικαιωμάτων και η διάλυση των δημόσιων υπηρεσιών.
3. Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΣΤΑΔΙΑΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
Για να γίνουν αποδεκτά τα διάφορα απαράδεκτα μέτρα, αρκεί η σταδιακή εφαρμογή τους, λίγο λίγο, επί συναπτά έτη. Κατά αυτόν τον τρόπο επιβλήθηκαν τις δεκαετίες του ΄80 και ΄90 οι δραστικά νέες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες (νεοφιλελευθερισμός): ανύπαρκτο κράτος, ιδιωτικοποιήσεις, ανασφάλεια, ελαστικότητα, μαζική ανεργία, μισθοί που δεν εξασφαλίζουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα, τόσες αλλαγές που θα είχαν προκαλέσει επανάσταση αν είχαν εφαρμοστεί μονομιάς.
4. Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΒΟΛΗΣ
Ένας άλλος τρόπος για να γίνει αποδεκτή μια αντιλαϊκή απόφαση είναι να την παρουσιάσουν ως «επώδυνη και αναγκαία», εξασφαλίζοντας τη συγκατάβαση του λαού τη δεδομένη χρονική στιγμή και εφαρμόζοντάς τη στο μέλλον. Είναι πιο εύκολο να γίνει αποδεκτή μια μελλοντική θυσία απ’ ότι μία άμεση. Κατά πρώτον επειδή η προσπάθεια δεν καταβάλλεται άμεσα και κατά δεύτερον επειδή το κοινό, η μάζα, πάντα έχει την τάση να ελπίζει αφελώς ότι «τα πράγματα θα φτιάξουν στο μέλλον» και ότι οι απαιτούμενες θυσίες θα αποφευχθούν. Αυτό δίνει περισσότερο χρόνο στο κοινό να συνηθίσει στην ιδέα των αλλαγών και να τις αποδεχτεί με παραίτηση όταν φτάσει το πλήρωμα του χρόνου.
5. ΑΠΕΥΘΥΝΣΗ ΛΟΓΟΥ ΣΤΟ ΚΟΙΝΟ ΣΑΝ ΑΥΤΟ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
Η πλειονότητα των διαφημίσεων που απευθύνονται στο ευρύ κοινό χρησιμοποιούν λόγο, επιχειρήματα, προσωπικότητες και τόνο της φωνής, όλα ιδιαίτερα παιδικά, πολλές φορές στα όρια της αδυναμίας, σαν ο θεατής να ήταν μικρό παιδάκι ή διανοητικά υστερημένος.Όσο περισσότερο θέλουν να εξαπατήσουν το θεατή τόσο πιο πολύ υιοθετούν έναν παιδικό τόνο. Γιατί; «Αν κάποιος απευθύνεται σε ένα άτομο σαν αυτό να ήταν 12 χρονών ή και μικρότερο, αυτό λόγω της υποβολής είναι πολύ πιθανό να τείνει σε μια απάντηση ή αντίδραση απογυμνωμένη από κάθε κριτική σκέψη, όπως αυτή ενός μικρού παιδιού» (βλ. Αθόρυβα όπλα για ήρεμους πολέμους).
6. ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ
Η χρήση του συναισθήματος είναι μια κλασική τεχνική προκειμένου να επιτευχθεί βραχυκύκλωμα στη λογική ανάλυση και στην κριτική σκέψη των ατόμων. Από την άλλη, η χρήση των συναισθημάτων ανοίγει την πόρτα για την πρόσβαση στο ασυνείδητο και την εμφύτευση ιδεών, επιθυμιών, φόβων, καταναγκασμών ή την προτροπή για ορισμένες συμπεριφορές.
7. Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΝΟΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΤΡΙΟΤΗΤΑ
Κάντε το κοινό να είναι ανήμπορο να κατανοήσει τις μεθόδους και τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο και τη σκλαβιά του… «Η ποιότητα της εκπαίδευσης που δίνεται στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις πρέπει να είναι η φτωχότερη και μετριότερη δυνατή, έτσι ώστε το χάσμα της άγνοιας μεταξύ των κατώτερων και των ανώτερων κοινωνικών τάξεων να είναι και να παραμένει αδύνατον να γεφυρωθεί» (βλ. Αθόρυβα όπλα για ήρεμους πολέμους).
8. ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΜΕ ΤΗ ΜΕΤΡΙΟΤΗΤΑ
Προωθήστε στο κοινό την ιδέα ότι είναι της μόδας να είσαι ηλίθιος, χυδαίος και αμόρφωτος…
9. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΕΝΟΧΗΣ
Κάντε τα άτομα να πιστέψουν ότι αυτά και μόνον αυτά είναι ένοχα για την κακοτυχία τους, εξαιτίας της ανεπάρκειας της νοημοσύνης τους, των ικανοτήτων ή των προσπαθειών τους.Έτσι, τα άτομα αντί να εξεγείρονται ενάντια στο οικονομικό σύστημα, υποτιμούν τους εαυτούς τους και νιώθουν ενοχές, κάτι που δημιουργεί μια γενικευμένη κατάσταση κατάθλιψης, της οποίας απόρροια είναι η αναστολή της δράσης… Και χωρίς δράση, δεν υπάρχει επανάσταση.
10. ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΑΠ’ Ο,ΤΙ ΑΥΤΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΕΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ
Κατά τα τελευταία 50 χρόνια, η ταχεία πρόοδος της επιστήμης έχει δημιουργήσει ένα αυξανόμενο κενό μεταξύ των γνώσεων του κοινού και εκείνων που κατέχουν και χρησιμοποιούν οι κυρίαρχες ελίτ. Χάρη στη βιολογία, στη νευροβιολογία και στην εφαρμοσμένη ψυχολογία, το σύστημα έχει επιτύχει μια εξελιγμένη κατανόηση των ανθρώπων, τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Το σύστημα έχει καταφέρει να γνωρίζει καλύτερα τον «μέσο άνθρωπο» απ’ ότι αυτός γνωρίζει τον εαυτό του. Αυτό σημαίνει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις το σύστημα ασκεί μεγαλύτερο έλεγχο και μεγάλη εξουσία πάνω στα άτομα, μεγαλύτερη από αυτήν που τα ίδια ασκούν στους εαυτούς τους.

Πηγή: γαλλική εφημερίδα Le Grand Soir

Mersinias Thomas, TEDx speaker,

Clinical Psychologist, Mental Health Counselor

©www.mersinias.gr

 

Η συμμόρφωση ορίζεται ως μια αλλαγή συναισθημάτων, απόψεων και συμπεριφοράς του ατόμου που έρχεται ως αποτέλεσμα της άσκησης φυσικών ή συμβολικών πιέσεων από έναν ηγέτη ή μια ομάδα.
Μια όψη του φαινομένου της συμμόρφωσης είναι η συμπεριφορά που αναπτύσσεται στα μέλη της ομάδας και τα πρότυπα που δημιουργούνται. Τα πρότυπα προκύπτουν από την τάση που έχουν τα μέλη μιας ομάδας να δημιουργούν πρότυπα/κανόνες συμπεριφοράς και να συμμορφώνονται με αυτά. Ανάλογα με τους στόχους μιας ομάδας δημιουργούνται και τα αντίστοιχα πρότυπα που καθορίζουν την συμπεριφορά των μελών της ομάδας προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί. Συνήθως τα πρότυπα ή οι κανόνες αναπτύσσονται σε τομείς όπου τα μέλη μιας ομάδας βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να επηρεάσουν το ένα την συμπεριφορά του άλλου.
Η πίεση είναι ένα μηχανισμός που χρησιμοποιούν οι ομάδες για την επίτευξη της συμμόρφωσης των μελών της. Εφόσον τελικά επιτευχθεί η συμμόρφωση, αυτή συντελεί στο να βοηθήσει την ομάδα να πετύχει τους στόχους της μέσω της ομοιομορφίας των μελών, που τελικά πείθονται ότι αυτές οι διαδικασίες συνιστούν τον καταλληλότερο τρόπο συμπεριφοράς.
Όσον αφορά στην επίδραση που ασκεί μια ομάδα, αυτή απαρτίζεται από τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
α/ Να είναι σταθερή και συνεκτική ώστε να προσκολλούνται σε αυτήν όσο το δυνατόν περισσότερα μέλη της και να συμμορφώνονται με τα πρότυπα συμπεριφοράς που αυτή προβάλλει.
β/ Τα μέλη που αποκλίνουν από την κοινά αποδεκτή συμπεριφορά μέσα στους κόλπους της ομάδας αλλάζουν συχνότερα την συμπεριφορά τους και συμμορφώνονται με τους κανόνες και τα πρότυπα που επικρατούν στην ομάδα.
γ/ Έστω και αν ένα άτομο έχει διαφορετικές απόψεις με την ομάδα, ακολουθεί ωστόσο τις αποφάσεις της και τις απόψεις της ακόμα και αν σε πολλές περιπτώσεις αυτές τυγχάνει να είναι λανθασμένες.
δ/ Η ομάδα επηρεάζει συχνά τα μέλη της επιδοκιμάζοντας (παρέχει υποστήριξη, σιγουριά, προστασία, ενθάρρυνση) ή αποδοκιμάζοντας τις συμπεριφορές τους (γελοιοποιεί, ντροπιάζει, απειλεί, τιμωρεί)

Η συμμόρφωση, όπως προαναφέρθηκε, αποτελεί μια όψη του φαινομένου της κοινωνικής επιρροής. Η πειραματική μελέτη της συμμόρφωσης έχει συνδεθεί με τις έρευνες του Asch (1951). Ο Asch θέλησε να εξετάσει σε τι έκταση οι κοινωνικές δυνάμεις μπορούν να αλλάξουν τις γνώμες των ανθρώπων. Στο πιο γνωστό του πείραμα, τα υποκείμενα νόμιζαν ότι είχαν να κάνουν με ένα απλό έργο οπτικής διάκρισης. Σε κάθε δοκιμή τους έδειχναν μια γραμμή πρότυπο και τρεις γραμμές σύγκρισης διαφορετικού μήκους. Τα υποκείμενα έπρεπε να πουν ποια από τις γραμμές σύγκρισης είχε το ίδιο μήκος με τη γραμμή πρότυπο. Στην ουσία μόνο το ένα υποκείμενο ήταν ανυποψίαστο και έδινε τις απαντήσεις του προτελευταίο. Τα υπόλοιπα ήταν πειραματικοί συνεργοί, γνώστες του πειράματος, που έδιναν ομόφωνες και προκαθορισμένες απαντήσεις. Στις 12 από τις 18 δοκιμές έδιναν λάθος απάντηση. Στα αποτελέσματα της πειραματικής συνθήκης βρέθηκε ότι τα υποκείμενα έδωσαν κατά 35% λάθος απάντηση. Μετά τη λήξη του πειράματος τα υποκείμενα μίλησαν για την εμπειρία τους. Στην πλειοψηφία τους είχαν βιώσει μια γνωστική σύγκρουση, δηλαδή αβεβαιότητα για το ποιος έδινε τη σωστή και ποιος την εσφαλμένη απάντηση και μια συναισθηματική σύγκρουση για το αν έπρεπε να πάνε κόντρα στην ομάδα ή να συμφωνήσουν με την εκτίμησή της που ήταν προφανώς εσφαλμένη.ε/ Όταν προκύπτουν ζητήματα παρέκκλισης των ατόμων της ομάδας από τις συμπεριφορές και τα πρότυπα που εκείνη επιβάλλει, τότε η ομάδα χρησιμοποιεί μηχανισμούς για να τους επαναφέρει στην τάξη και να διασφαλίσει την συνοχή της. Σε αυτές τις περιπτώσεις είτε συζητά με την μειονότητα που διαφωνεί προκειμένου να την επαναφέρει σε συμμόρφωση, είτε αποδοκιμάζει και υποβαθμίζει τους διαφωνούντες, είτε τους αποβάλλει από την ομάδα...

 


Υπάρχει η αντίληψη οτι τα άτομα που "δεχονται" να ακούνε τα προβλήματα μας καθημερινά και συνέχεια είναι οι καλύτεροι φίλοι μας γιατί έτσι μας βοηθάνε. Η πραγματικότητα όμως είναι οτι δαπανώντας υπερβολικά μεγάλο χρόνο μιλώντας για τα προβλήματά μας ουσιαστικά τα "αυξάνει" και κάνει τα πράγματα χειρότερα.
Η κοινωνική απομόνωση σίγουρα αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης , όμως αν μέσω αυτής η ανάγκη για κοινωνική δικτύωση μας οδηγήσει σε "λάθος" άποψη της φιλίας κι εν τέλει σε λάθος φιλικές σχέσεις, τότε αυτές αυξάνουν πραγματικά την προυπάρχουσα τάση προς κατάθλιψη. Επιπλέον δημιουργείται ένας φάυλος κύκλος καθώς "γεννιέται" η αλυσίδα: δυσθυμια-κατάθλιψη-φιλίες που επικεντρώνονται στα προβλήματα-άυξηση κατάθλιψης-ανάγκη για περισσότερη φιλία τέτοιου είδους.
Ειδικότερα στις γυναίκες επιδρά πολύ πιο ισχυρά αφου τις κάνει να αισθάνονται "χρησιμες" στις φίλες τους κι αυτό αυξάνει επιπλέον και τα επίπεδα άγχους τους. Στους άντρες αν και δεν έχει ισχυρή επίπτωση στην δυσθυμία και το άγχος τους , εντούτοις βελτιώνει την αντίληψη για την ποιότητα της φιλίας τους.
Ένα πολυ συχνό φαινόμενο είναι σε τέτοιες καταστάσεις μας, κάποιοι που ως τώρα θεωρούσαμε φίλους να απομακρύνονται,κι αυτο ειναι ενα γεγονός που μας απογοητεύει αλλά δεν ψάχνουμε ποτέ το αν άλλαξε σ εμάς κάτι.
Ουσιαστικά αυτο που πρέπει να αντιληφθούμε, και στην Αμερική ήδη διδάσκεται σε έφηβες, είναι οτι το να διαμαρτύρεται κάποιος δεν είναι απαραίτητα καλό παρά το γεγονός οτι αυτό μας κάνει να αισθανόμαστε "απαραίτητοι" στον άλλον και μάλιστα χωρίς να κάταβάλλουμε και προσπάθεια αφού το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να τον ακούμε.

©www.mersinias.gr

 

Φοβόμαστε τόσο γι αυτά που θα έρθουν που δεν κοιτάμε αυτά που ήδη έχουν έρθει…
Συναισθήματα έντονα, νοσταλγικά, άσχημα, απογοήτευσης, χαράς, πόνου, συγκίνησης, εκδίκησης, διεκδίκησης και άλλα πολλά που υπάρχουν μέσα μας ή φοβόμαστε πως θα έρθουν ή ελπίζουμε πως θα βιώσουμε.
Τα συναισθήματα μας ανεβάζουν και μας κατεβάζουν και κάποιες άλλες φορές μας ωριμάζουν. Περνάμε διάφορα στάδια στη βίωσή τους και προκαλούνται από καταστάσεις καθημερινές, είναι ο τρόπος που οι ίδιοι νιώθουμε για τον εαυτό μας και τους γύρω μας και πως εκείνοι για μας. Ποιος είναι ο αντίκτυπός μας αν είμαστε αρκετοί, επαρκείς, ή αν δεν είμαστε. Χιλιάδες σκέψεις και άλλα τόσα παρακλάδια σκέψεων.
Καλούμαστε να αποφασίσουμε ελπίζοντας σε κάτι καλύτερο και φοβούμενοι του τι θυσιάζομε και ποια επίδραση οι αποφάσεις θα έχουν σε μας.
Τα συναισθήματα είναι ευλογία, είναι ο τρόπος για να καταλάβουμε ποιοι πραγματικά είμαστε. Έχουν ηλικία ξεκινούν από έμβρυα και γίνονται ενήλικες, ύστερα μεσήλικές και τέλος ηλικιωμένοι. Περνούν στάδια και αποτέλεσμα αυτών η συμπεριφορά μας. Η στάση μας σε όσα έχουν έρθει και σε εκείνα που θα έρθουν.
Είναι έμβρυα όταν δεν έχουμε καταλάβει ότι υπάρχουν γίνονται παιδιά όταν συνειδητοποιούμε την ύπαρξή τους, ενηλικιώνονται όταν τα βιώνουμε, ανθίζουν όταν έχουν αντέξει και τελικά ωριμάζουν όταν τα έχουμε κρατήσει. Όταν καταφέραμε να ξεπεράσουμε κρίσεις και ανεβήκαμε ένα σκαλοπάτι στα μάτια μας επειδή τα καταφέραμε και συνεχίσαμε και προχωρήσαμε.
Χρειάζεται να περάσουμε τα στάδια για να τους δώσουμε την πραγματική τους υπόσταση, να ξεχωρίσουμε την υπερβολή που μας δημιουργεί το άγχος και η ανασφάλεια, ώσπου να φτάσουμε στο σημείο της ασφάλειας και της αποδοχής τους.
Αυτό μπορεί να συμβεί όταν δοκιμαστούμε και δοκιμάσουμε, μόνο τότε μπορούμε πραγματικά να καταλάβουμε ποιοι πραγματικά είμαστε τι μπορούμε να ανεχτούμε και γιατί. Ή τι δεν μπορούμε να ανεχτούμε και γιατί. Εκεί είναι το σημείο που έχουμε αρχίσει να τα αναγνωρίζουμε και εκεί ακριβώς είναι που μπορούμε να τα προσφέρουμε να τα ανταλλάξουμε που μπορούμε να τα κοιτάμε, χωρίς να τρέμουμε στην εκδήλωσή τους.
Προσπάθεια, αναγνώριση, αποδοχή, σεβασμός είναι μερικές από τις λέξεις που συνθέτουν το στάδιο της αναγνώρισή τους.

Καλλιντέρη Γεωργία, Κοινωνική Λειτουργός

 

Το «Groupthink» είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο που συμβαίνει όταν η επιθυμία για αρμονία και συμμόρφωση στους κόλπους μιας ομάδας οδηγεί τα άτομα που είναι μέσα στην ομάδα να λειτουργήσουν έτσι ώστε τελικά να πάρουν μια εσφαλμένη απόφαση. Οι δυσλειτουργικές σχέσεις της ομάδας παράγουν την ψευδαίσθηση του άτρωτου όπου στοιχίζει στην ομάδα την απώλεια της ατομικής δημιουργικότητας, την μοναδικότητα και την ανεξάρτητη σκέψη. Οι πρωταρχικές έρευνες πάνω στη θεωρία του groupthink πραγματοποιήθηκαν από τον Irving Janis, ψυχολόγο και ερευνητή στο πανεπιστήμιο του Yale.
Το φαινόμενο groupthink αποτελεί δηλαδή μια ακραία περίπτωση πόλωσης της ομάδας που οδηγεί σε εσφαλμένες ή ελλιπείς αποφάσεις.
Είναι συχνό το φαινόμενο να βγαίνουμε από κάποια σύσκεψη όπου μόλις έχει ληφθεί μια απόφαση και να απορούμε και εμείς οι ίδιοι πως συναινέσαμε σε μια τέτοια απόφαση. Ο Janis (1972) μελέτησε διάφορες πολιτικές αποφάσεις που έλαβαν Αμερικανικές κυβερνήσεις και είχαν τελικά καταστρεπτικά αποτελέσματα. Σύμφωνα με το μοντέλο του groupthink του Janis, σε μια ομάδα μπορούν να δημιουργηθούν τέτοιες πιέσεις για ομοφωνία και συναίνεση που να απειλήσουν σοβαρά την κρίση και τις γνωστικές διαδικασίες των μελών της ομάδας. Η τάση αυτή εμφανίζεται κυρίως σε ομάδες που θέλουν να διατηρήσουν την ομοιογένειά τους και αυτό το επιδιώκουν αποθαρρύνοντας ή καταπνίγοντας κάθε είδους αντίρρηση.

Στις ομάδες που παρατηρήθηκε το φαινόμενο του groupthink μπορούμε να διακρίνουμε πέντε βασικά χαρακτηριστικά( Brown, 1988 ):
1/ Η ομάδα που επρόκειτο να πάρει την απόφαση χαρακτηριζόταν από υψηλό βαθμό συνοχής.
2/ Η ομάδα ήταν απομονωμένη από εξωτερική πληροφόρηση. Η όποια πληροφόρησή της προερχόταν από την ίδια την ομάδα και τις διαδικασίες που χρησιμοποιούσε.
3/ Τα άτομα που συμμετείχαν στην ομάδα λήψης αποφάσεων δεν αναζήτησαν πιθανές εναλλακτικές λύσεις τις οποίες μπορούσαν να συγκρίνουν με την προτεινόμενη λύση.
4/ Η ομάδα πιεζόταν από την ανάγκη να πάρει μια απόφαση όσο το δυνατόν γρηγορότερα.
5/ Στην ομάδα υπήρχε πάντα κάποιος ισχυρός και κατευθυντικός ηγέτης...

 

Τι είναι και ποιοι έχουν την τάση να πιστεύουν σε αυτές;

Διάφορες ερμηνείες έχουν δοθεί στον συγκεκριμένο όρο. Σε γενικές γραμμές οι θεωρίες συνομωσίας αναφέρονται στην ερμηνεία που δίνουν οι άνθρωποι για τις αιτίες διαφόρων γεγονότων που συμβαίνουν. Κοινοί παράγοντες είναι ο μυστικισμός, το παρασκήνιο και φυσικά η εξουσία. Πίσω από κάθε θεωρία συνομωσίας κρύβεται κάποιος ισχυρός άνθρωπος, οργανισμός ή άτομα εξουσίας και δύναμης που κινούν τα νήματα αθόρυβα και υπομονετικά μέχρι να επιτύχουν τον σκοπό τους. Οι πεποιθήσεις αυτές συνοδεύουν μεγάλα πολιτικά αλλά και κοινωνικά γεγονότα και πολύς είναι ο κόσμος που δίνει τέτοιες ερμηνείες σε αυτά, ανεξαρτήτου χώρας και κουλτούρας. Τέτοια παραδείγματα μπορούμε να δούμε σε γεγονότα όπως η 9/11, το τραγικό δυστύχημα της πριγκίπισσας Diana, τον Οσάμα Μπιν Λαντεν κτλ. Δεν είναι λίγες οι συζητήσεις που έχουν γίνει και ακούμε γύρω μας σχετικά με πιθανά σενάρια γύρω από αυτά τα γεγονότα, π.χ. ποιος οφείλεται για το τροχαίο που προκάλεσε τον θάνατο της πριγκίπισσας, Diana, τι ακριβώς συνέβη, είναι τα πράγματα όπως δείχνουν φαινομενικά ή μήπως συμβαίνει κάτι άλλο;

Κάποιες από τις θεωρίες συνομωσίας- πως κάτι άλλο μεγαλύτερο κρύβεται πίσω από το κάθε γεγονός- αληθεύουν και άλλες είναι ψευδείς. Σύμφωνα με έρευνες υπάρχει ένας αυξανόμενος ρυθμός στην δημοτικότητα των θεωριών συνομωσίας τα τελευταία χρόνια, γεγονός που πολλοί πιστεύουν ότι οφείλεται στην διαθεσιμότητα του ιντερνετ που έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση στην έκθεση τέτοιων θεωριών και υποθετικών σεναρίων.  Ποιοι όμως έχουν την τάση να πιστεύουν περισσότερο σε αυτές τις θεωρίες;...