Σε κάθε διαζύγιο υπάρχει ένα μεγάλο διάστημα που μεσολαβεί μέχρι να βρει το κάθε άτομο της οικογένειας ξανά τις προσωπικές του ισορροπίες. Ειδικά όσο το ζευγάρι καταναλώνει τον χρόνο του στο να εκδικηθεί ο ένας τον άλλον , τόσο αυτό το διάστημα μεγαλώνει. Σε κάθε περίπτωση όμως ακόμα και στον πιο ομαλό χωρισμό, η δυσκολότερη προσαρμογή είναι πάντα για τα παιδιά. Για τα παιδιά είναι μια διαρκής προσαρμογή που συνεχίζεται ίσως μέχρι και την πλήρη ενηλικίωσή τους. Κι ενώ ο γονιός σε ένα , δύο ή τρία χρόνια από το διαζύγιο αρχίζει να ξαναφτιάχνει την ζωή του , το παιδί συνεχίζει να προσπαθεί να κατανοήσει την νέα πραγματικότητα που ενώ δεν επέλεξε, πρέπει να ζήσει. Μέσα σε αυτήν την νέα πραγματικότητα , κάποια στιγμή αναπόφευκτα, έρχεται και μια νέα γνωριμία του γονιού που ως σήμερα το παιδί είχε αποκλειστικότητα. Αυτό το βιώνει ως μια εξαιρετικά απειλητική εισβολή στην καθημερινότητα του και ως μια εκ νέου αλλαγή ξανά.

Αυτά που πρέπει σαν γονιός να κάνετε είναι συγκεκριμένα και εύκολα, αρκεί να διαθέσετε και τον κατάλληλο χρόνο:

  • Μιλήστε στο παιδί σας ευθέως και ειλικρινά, με τρόπο πάντα που συνάδει με την ηλικία του, για την νέα σας γνωριμία
  • Μην προσπαθείτε με ψέματα κι υπεκφυγές να καταλάβει από μόνο του, κάτι για το οποίο εσείς οφείλετε να του μιλήσετε
  • Εξηγήστε του ότι ο χρόνος σας μαζί του θα παραμείνει σταθερά δικός σας και δεν θα επηρεαστεί από την νέα γνωριμία
  • Δώστε στο παιδί τον χρόνο που χρειάζεται για να το αποδεχθεί όλο αυτό. Τίποτα δεν γίνεται αποδεκτό αυτόματα , απλά επειδή το είπαμε.
  • Εξηγήστε του ότι ίσως εκπλαγεί από πράγματα που θα του αρέσουν και του ίδιου στο νέο αυτό άτομο
  • Αφήστε το να σας λέει τους προβληματισμούς του και τις ανησυχίες του όσες φορές το χρειάζεται. Είναι παιδί και θέλει να νοιώθει ως παιδί

Mersinias Thomas, TEDx speaker,

Clinical Psychologist, Mental Health Counselor

©www.mersinias.gr

Παλαιότερα υπήρχε η πεποίθηση πως τα παιδιά δεν έχουν άγχος και πως ακόμα και όταν ανησυχούν ιδιαιτέρως για κάποιο θέμα, έχουν τη δύναμη να το ξεπερνάνε, να ξεχνιούνται και γενικώς πως διαθέτουν υψηλού βαθμού ψυχική ανθεκτικότητα ώστε τα θέματα που τα απασχολούν να μην επιφέρουν σοβαρές επιπτώσεις στον ψυχισμό τους. Παρ’ όλα αυτά φαίνεται πως τα παιδιά και άγχος έχουν, και μπορεί αυτό να είναι σε βαθμό που τα βασανίζει, και επιπτώσεις μπορεί να έχει μελλοντικά στην ψυχική του υγεία.

Οι μορφές παιδικού άγχους ποικίλουν από το άγχος του αποχωρισμού, γενικευμένο άγχος, φοβικό άγχος, άγχος υγείας και πολλά άλλα. Καλό είναι όταν εντοπίσουμε ότι κάτι δεν πάει καλά, να απευθυνθούμε σε ειδικό, ώστε το παιδάκι μας να μπορέσει να διαχειριστεί και να ξεπεράσει τις όποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει. Δυστυχώς, μελέτες δείχνουν πως ένα αγχωμένο παιδί κατά πάσα πιθανότητα θα εξελιχθεί σε έναν καταθλιπτικό ενήλικα.

Ανησυχητικά είναι τα στατιστικά δεδομένα στην Ελλάδα με τα Ελληνόπουλα να καταναλώνουν αλκοόλ από πολύ μικρή ηλικία και αλόγιστη χρήση, φτάνοντας πολλές φορές σε κατάσταση οξείας μέθης με επικίνδυνες επιπτώσεις για την υγεία τους.

Πιο συγκεκριμένα έρευνα έδειξε πως ο μέσος όρος πρώτης κατανάλωσης αλκοόλ στην Ελλάδα είναι τα 10 έτη! Το 94,2% των Ελληνόπουλων έχουν καταναλώσει αλκοόλ τουλάχιστον μια φορά μεταξύ 13-18 ετών, ενώ ένας στους επτά εφήβους καταναλώνουν αλκοόλ με συχνότητα 2-3 φορές την εβδομάδα. Επιπλέον, το 17% δηλώνουν ότι έχουν φτάσει σε κατάσταση οξείας μέθης τουλάχιστον 3 φορές.

Η κατάσταση οξείας μέθης είναι κάτι το οποίο υποτιμάται από τους νέους, οι οποίοι θεωρούν πως κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί σε αυτούς, ότι αντέχουν το ποτό ή ότι μπορούν να ελέγξουν την κατανάλωση του. Δεν είναι λίγα όμως τα περιστατικά που καταλήγουν να νοσηλεύονται από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ στα νοσοκομεία, σε κατάσταση κωματώδους κατάστασης. Ακόμα όμως και αν δεν καταλήξουν σε κάποιο νοσοκομείο, παρουσιάζουν απώλεια μνήμης, αστάθεια, τάση για έμετο, δυσκολία στην ομιλία, επιβράδυνση αντιδράσεων κτλ, ως επιπτώσεις της υπερβολικής κατανάλωσης.

Αλήθεια… έχουν άγχος τα παιδιά; Πολλοί γονείς λένε «Μα τι άγχος μπορεί να έχει ένα παιδί; Δεν έχουν τα προβλήματα που έχει ένας μεγάλος!». Κι όμως! Τα παιδιά βιώνουν άγχος!

Τι παιδικό άγχος σχετίζεται περισσότερο με κάποιον φόβο που έχει το παιδί..φόβο για το σχολείο, για την επίδοση του στα μαθήματα, για κάποια πιθανή αποτυχία, για πιθανή απόρριψη από τους φίλους του και πολλά πολλά άλλα, τα οποία στα μάτια ενός μεγάλου μπορεί να φαίνονται μικρά και όχι ουσιαστικά. Δεν παύει όμως να είναι σημαντικά για το ίδιο το παιδί.

Κάποια παιδιά μιλάνε για το άγχος τους. Ακόμα κι αν δεν μπορούν να το εκφράσουν ως άγχος, το εκφράζουν ως αγωνία ή κάτι που υπάρχει μέσα τους και τους προκαλεί ανησυχία ή με τον δικό τους τρόπο. Τις περισσότερες φορές όμως το εκδηλώνουν μέσω κάποιας συμπεριφοράς, την οποία ο γονέας δεν πρέπει να αγνοήσει όταν την εντοπίσει...

Με τον όρο «άγρια παιδιά» (Savagekids) αναφερόμαστε σε παιδιά τα οποία για διάφορους και διαφορετικούς λόγους σε κάθε περίπτωση μεγάλωσαν με άγρια ζώα, σε αγέλη, στην ζούγκλα, στα δάση ή στην απομόνωση, δίχως κοινωνική ανθρώπινη επαφή.

Στα τέλη του 18ου αιώνα στην Γαλλία βρέθηκε σε ένα δάσος ένα 12χρονο αγόρι. Δεν μιλούσε, δεν έδειχνε καμία ανταπόκριση σε ήχους , ερωτήσεις και δεν εξέφραζε καμία επικοινωνία. Όταν βρέθηκε ήταν γυμνό και το σώμα του είχε σημάδια και ουλές.

Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε έρευνα σχετικά με το τι βιώνουν, τι σκέπτονται και πως αντιμετωπίζουν τα παιδιά την ανακοίνωση και το γεγονός πως το αδερφάκι τους νοσεί από καρκίνο. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στη Μ. Βρετανία και αφορούσε παιδιά των οποίων τα αδέρφια έχουν διαγνωστεί με λευχαιμία και όγκο στον εγκέφαλο. Τα παιδιά ήταν ηλικίας 12-18 ετών, ενώ τα αδέλφια του τα οποία νοσούσαν ήταν 11-16 ετών, στα οποία η διάγνωση είχε δοθεί 18 με 36 μήνες νωρίτερα. Κάποια από αυτά είχαν ολοκληρώσει την θεραπεία τους και είχαν επιστρέψει σπίτια τους, και δύο παιδάκια ήταν ακόμα στο στάδιο της θεραπείας...

Στην παιδοκεντρική κοινωνία που ζούμε το άγχος των γονέων για το παιδί τους είναι μεγάλο. Άρθρα και κείμενα έχουν κατακλίσει το διαδίκτυο για το πώς πρέπει να μεγαλώνουμε τα παιδιά μας, τι πρέπει να κάνει ένας σωστός γονέας, πότε ένα παιδί είναι ευτυχισμένο κτλ. Η πίεση που αισθάνεται ο γονέας είναι μεγάλη. Θα μπορέσει άραγε να ανταπεξέλθει σε όλα αυτά; Είναι καλός γονέας; Πότε όμως περνάμε στο άλλο άκρο;

Τώρα που ξεκίνησαν τα σχολεία μια κοινή ανησυχία των γονέων είναι τι δραστηριότητες θα ξεκινήσει το παιδί τους, που θα το γράψουν κτλ. Το βασικό είναι να ρωτάμε το παιδί μας τι το ενδιαφέρει, τι του αρέσει περισσότερο ώστε να διασκεδάζει εκεί που πάει, και όχι τόσο να ακολουθούμε το που έχει κλίση. Μπορεί το κοριτσάκι μας να μην χορεύει τόσο καλά ή να μην έχει κλίση στη ζωγραφική, αλλά εφόσον το έχει επιλέξει, διασκεδάζει και περνάει ευχάριστα αξίζει να το δοκιμάσει. Εξάλλου ότι κάνει το παιδί μας είναι τρόπος έκφρασης.

Πολλές έρευνες έχουν επικεντρωθεί στις επιπτώσεις που έχει η παρουσία και ο ενεργός ρόλος του πατέρα στην ανάπτυξη του παιδιού, αλλά και στην απουσία του. Ο ρόλος του πατέρα είναι εξίσου σημαντικός με αυτόν της μητέρας στην ανάπτυξη των παιδιών και δεν θα πρέπει να παραγκωνίζεται και να υποβιβάζεται θεωρώντας πως  η μητέρα μπορεί να καλύψει από μόνη της τις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού.

Ο ρόλος του πατέρα στην οικογένεια και στην ανατροφή των παιδιών δε αφορά μόνο στην κάλυψη των υλικών αγαθών και παροχή ασφάλειας μέσω της εργασίας του. Ο πατέρας πρέπει να εμπλέκεται σε όλα τα κομμάτια της ανάπτυξης του παιδιού τόσο σε πρακτικό επίπεδο όσο και σε συναισθηματικό. Σύμφωνα με έρευνες ο ενεργός ρόλος του πατέρα, ο οποίος εμπλέκεται στην καθημερινότητα του παιδιού έχει συσχετιστεί με μειωμένη ασθένεια στο παιδί, αυξημένη αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση, κίνητρο για εξερεύνηση και αίσθημα θάρρους, τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στην ψυχολογική κα όχι μόνο ανάπτυξη του παιδιού...

Πολλοί γονείς όταν έρχονται σε ρήξη με τα παιδιά τους και παραφέρονται ή τα αδικούν αναρωτιούνται εάν πρέπει να ζητήσουν συγνώμη από το παιδί ή όχι. Μεγαλύτερος φόβος του γονέα είναι ότι ζητώντας συγνώμη από το παιδί του θα χάσει το κύρος του και το παιδί θα του «πάρει τον αέρα». Τι ισχύει όμως πραγματικά;

Οι γονείς λειτουργούν ως πρότυπο για τα παιδιά. Μιμούνται συμπεριφορές των γονιών τους είτε θετικές είτε αρνητικές, και μέχρι την εφηβεία όπου ξεκινάει η απομυθοποίηση και αμφισβήτηση του γονέα, θεωρούν ότι οι γονείς τους έχουν πάντα δίκιο και ξέρουν καλύτερα. Ακόμα όμως και στην περίοδο της εφηβείας και παρά την όλη αμφισβήτηση, τα παιδιά σέβονται και θαυμάζουν, έστω και κρυφά, τους γονείς τους. Αυτό φυσικά προϋποθέτει μια υγιή σχέση μεταξύ των δύο.

Εφόσον, λοιπόν, ο γονέας λειτουργεί ως μιμητικό πρότυπο για το παιδί, ζητώντας του συγνώμη όταν το αδικεί, του δείχνει ότι το σέβεται, ότι έχει αξία και ότι το αντιμετωπίζει με σοβαρότητα. Επιπλέον, του δείχνει ότι δεν φοβάται να ζητήσει συγνώμη, να παραδεχθεί το σφάλμα του και δεν τον κυριεύει ανασφάλεια σχετικά με τον ρόλο του. Αυτό που περνάει στο παιδί ως μήνυμα είναι ότι κανείς δεν είναι τέλειος, όλοι κάνουμε λάθη και είναι σημαντικό να ζητάμε συγνώμη και να διορθώνουμε ή έστω να μετανοούμε για τα λάθη μας...