Μια νέα έννοια που ονομάζεται αυτοσύνδεση μπορεί να αποτελέσει κεντρικό ρόλο για την ευτυχία, την ικανοποίηση και την γενικότερη ευημερία στην ζωή του σύγχρονου ανθρώπου.

Τι μπορεί να περιλαμβάνει όμως η έννοια της αυτοσύνδεσης;

Περιλαμβάνει τρεις πολύ συγκεκριμένες έννοιες της ψυχολογίας, κι αυτές είναι: η αυτογνωσία, η αποδοχή και η ταύτιση (ευθυγράμμιση)...

Η σύγχρονη ζωή απαιτεί εξαιρετικά κατευθυνόμενη προσοχή, υψηλή γνωστική εστίαση, χωρίς απαραίτητα τα πεδία στα οποία τις απαιτεί να είναι της ίδιας σοβαρότητας ή πραγματικού ενδιαφέροντος όλα, και παράλληλα εκπαιδεύει το άτομο να αγνοεί ως περισπασμούς, οτιδήποτε δεν εμπεριέχεται σε αυτά τα πεδία. Αυτό όλο οδηγεί σε Γνωστική κούραση, πολλές φορές και εξάντληση.

Η θεωρία αποκατάστασης της προσοχής (Attention Restoration Theory - ART) εξηγεί πώς η φύση μπορεί να αποκαταστήσει την εστίαση και την προσοχή μας. Το 1989 οι Rachel και Stephen Kaplan πρότειναν αυτήν την θεωρία που εξήγησε αυτό που αντιμετωπίζουμε έντονα σήμερα ως γνωστική (νοητική) κόπωση και πώς οι «πράσινες εμπειρίες» μπορούν να μας βοηθήσουν να αποκαταστήσουμε τη γνωστική μας λειτουργία.

Η σύγχρονη ζωή απαιτεί αυτό που η ART αποκαλεί κατευθυνόμενη προσοχή ή εθελοντική προσοχή. Σκεφτείτε το ως εξής: Πολλά πράγματα που κάνουμε απαιτούν υψηλή εστίαση και συγκέντρωση ενώ ταυτόχρονα αποκλείουμε «ερεθίσματα που δεν σχετίζονται με την εργασία αυτή». Στην ψυχολογία, οι εκτελεστικές λειτουργίες του εγκεφάλου είναι εκείνες που είναι υπεύθυνες για υψηλότερης τάξης γνωστικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της εστιασμένης προσοχής και της λήψης των αποφάσεων...

Η διαταραχή διαγωγής αφορά σε συμπεριφορές όπως είναι η έλλειψη σεβασμού, η επιθετικότητα και η αντικοινωνική συμπεριφορά, και η έναρξη της διαταραχής παρατηρείται στην ηλικία 5-6 ετών . Σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας τα βασικά χαρακτηριστικά των διαταραχών διαγωγής είναι η επαναλαμβανόμενη και επίμονη δυσκοινωνική, επιθετική ή προκλητική διαγωγή.

Σύμφωνα με το DSM-IV τα διαγνωστικά κριτήρια είναι τα εξής:

-Η επαναλαμβανόμενη και επίμονη συμπεριφορά κατά την οποία παραβιάζονται τα βασικά δικαιώματα των άλλων και οι βασικοί κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού ή εφήβου.

Για την διάγνωση απαιτείται η παρουσία 3 ή περισσοτέρων από τα παρακάτω κριτήρια για διάστημα 12 μηνών και τουλάχιστον ενός κριτηρίου τους τελευταίους 6 μήνες.

1.Επιθετικότητα σε ανθρώπους και ζώα

Το παιδί ή έφηβος εκφοβίζει, απειλεί ή τρομοκρατεί άλλα άτομα ή ζώα, πολλές φορές υπάρχει σωματική εμπλοκή (καβγάδες, ξυλοδαρμός) ή χρήση αντικείμενου π.χ. ρόπαλο, επιδεικνύει σωματική σκληρότητα και δύναμη σε άλλα άτομα η ζώα, έχει προσπαθήσει να ληστέψει άτομο ή έχει εξαναγκάσει άτομο σε σεξουαλική δραστηριότητα μαζί του...

Τώρα που ο καιρός ανοίγει πολλά είναι τα άτομα που υποφέρουν από αλλεργίες με πρώτες σε συχνότητα αυτή της αλλεργικής ρινίτιδας και του αλλεργικού άσθματος. Πολλές φορές οι αλλεργίες μας επιβαρύνουν την ψυχολογία μας και «χαλάνε» τη διάθεση μας. Συχνά συνδέονται και με το άγχος υγείας ενός ατόμου, πυροδοτώντας επιπλέον δυσφορία και ανησυχία στο άτομο.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατευτούμε από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες; Παρακάτω ακολουθούν κάποιες βασικές συμβουλές:...

Η αποφυγή είναι μια πολύ συνήθης , σχεδόν αυτοματοποιημένη, κι αρκετά ελκυστική στρατηγική αντιμετώπισης των δυσάρεστων συναισθημάτων. Κι ενώ βραχυπρόθεσμα προσφέρει άμεση ανακούφιση , έχει αρνητικές και δυσάρεστες συνέπειες μακροπρόθεσμα. Η εύρεση της σωστής ισορροπίας μεταξύ του τι να κρατάμε και ένα επεξεργαζόμαστε και τι να απομακρύνουμε από δυσάρεστα συναισθήματα αλλά και σκέψεις, είναι το κλειδί για μια ζωή πιο ουσιαστική,

Η ανάπτυξη του αυθεντικού εαυτού μας και η αναγνώριση των αξιών που μας εμπνέουν, μπορεί να χρησιμεύσει ως το αντίδοτο στην αποφυγή και τελικά την επίτευξη της επιθυμητής αυτής ισορροπίας.

Είναι φυσικό (αλλά όχι πάντα λειτουργικό) να αποφεύγουμε πράγματα που μας δυσκολεύουν, μας ζορίζουν και που απαιτούν προσπάθεια από εμάς. Κατά βάση την αποφυγή μας την λειτουργούμε καθημερινά, από πχ απλές υποχρεώσεις όπως το συμμάζεμα του σπιτιού, μέχρι τα πιο πολύπλοκα όπως την διαχείριση μιας διαφωνίας στην σχέση μας ή την διεκδίκηση μιας μεταχείρισης στα επαγγελματικά μας. Αφήνω τα πράγματα να λειτουργήσουν λίγο από μόνα τους, με την ελπίδα να διορθωθούν χωρίς την επέμβασή μου, ή δικαιολογώ μια αναβολή στον εαυτό μου με την αιτιολόγηση ότι ίσως δεν είναι η κατάλληλη στιγμή. Κι αυτό ακριβώς είναι η αποφυγή...

• Τα άτομα με διατροφικές διαταραχές έχουν υγιή εξωτερική εμφάνιση αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να είναι άρρωστα. Δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να αντιληφθούμε πραγματικά την κατάσταση της υγείας , ακόμη και οργανικής, απλά και μόνο από την εμφάνιση του ατόμου κι από το σωματικό του βάρος ή τον βαθμό που το σώμα του φαίνεται όμορφο ή όχι
• Οι οικογένειες έχουν μερίδιο ευθύνης για τα άτομα που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές. Αν και η αναζήτηση ευθυνών σίγουρα δεν βοηθάει, αντιθέτως πολλές φορές μπορεί να ενεργοποιήσει και ενοχές που να δυσκολέψουν την προσπάθεια, εντούτοις είναι σίγουρο ότι οι διατροφικές συνήθειες είναι προιόν «εκπαίδευσης» μέσα στην πρωταρχική οικογένεια κάθε ατόμου στο κομμάτι της πρόληψης, αλλά και στο κομμάτι της θεραπείας το περιβάλλον πρέπει κι αυτό να συμπαρασταθεί έμπρακτα στην προσπάθεια αλλαγών του ατόμου καθώς η οποιαδήποτε αλλαγή σε ένα πλαίσιο ατόμων που κινείται στην αντίθετη πλευρά, θα ανακόψει κάθε επιτυχημένη προσπάθεια...

Σίγουρα έχετε ακούσει πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια, κι ειδικά με τον ερχομό της πανδημίας , την έννοια της ψυχικής ανθεκτικότητας. Της ικανότητας δηλαδή ενός ατόμου να ανταπεξέρχεται σε ένα τραυματικό γεγονός που βιώνει και να ανακάμπτει από αυτό.

Η Ψυχολογική ευελιξία είναι μια εξίσου, αν όχι σημαντικότερη, δεξιότητα την οποία οφείλουμε να «μάθουμε» στον εαυτό μας καθώς δεν γεννιόμαστε με αυτήν ως ικανότητα, τουλάχιστον στον βαθμό που θα θέλαμε. Ως Ψυχολογική ευελιξία λοιπόν θα ορίζαμε την ικανότητα ενός ατόμου να αποδέχεται, να αντιμετωπίζει και να προσαρμόζεται σε δύσκολες καταστάσεις και πραγματικότητες αλλά και να συνεχίζει να το κάνει εν μέσω συνεχών αλλαγών με σχετική ευκολία.

Σε μια μελέτη των Masuda & Tully διαπιστώθηκε ότι τα άτομα που ανέφεραν χαμηλά επίπεδα ψυχολογικής ευελιξίας ήταν περισσότερο πιθανό να εμφανίσουν σωματοποίηση των αρνητικών συμπτωμάτων τους (την εμπειρία οργανικών προβλημάτων χωρίς ευδιάκριτη οργανική αιτία), κατάθλιψη, άγχος και γενικά μια μεγαλύτερη κι εντονότερη ψυχολογική δυσφορία ,από εκείνα τα άτομα που ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα ψυχολογικής ευελιξίας...

Η μοναξιά δεν είναι απλά το συναίσθημα. Είναι κατάσταση. Κι είναι μια πολύ-επίπεδη κατάσταση. Μπορεί να έχεις σχέση αλλά να βιώνεις μοναξιά στην εργασία σου. Η στον κοινωνικό σου κύκλο. Ή να ζεις την μοναξιά παντού , εκτός ίσως από έναν τομέα από αυτούς. Κι αυτό σαν κατάσταση νομίζω το βιώνει όλο και περισσότερος κόσμος. Είναι μια ιδιότυπη αποξένωση.

Το άγχος, καλό ή κακό, πυροδοτεί μια ψυχοβιολογική αντίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό. Ως καλό άγχος εννοούμε αυτό που μπορεί να αποτελέσει κίνητρο, και τελικώς να ενισχύσει την απόδοση μας σε συγκεκριμένη κατάσταση ή περιβάλλον. Το «κακό» άγχος μπορεί να είναι χρόνιας φύσης ή οξύ και έντονο. Ενώ ο υγιής εγκέφαλος επεξεργάζεται το καλό άγχος προσαρμοστικά, το κακό άγχος μπορεί να οδηγήσει σε δυσπροσαρμοστική επεξεργασία με μόνιμες επιπτώσεις στη δομή, τη λειτουργία και την πλαστικότητα του εγκεφάλου μας, με αλλαγές να παρατηρούνται επίσης στο σχήμα των νευρώνων, τη συνδεσιμότητα και τον αριθμό των κυττάρων.

Γνωρίζουμε όλοι τι προκαλεί η έλλειψη μιας τουλάχιστον επαρκούς αυτοπεποίθησης: διαρκής αμφισβήτηση των ικανοτήτων μας, υπερβολική επιφυλακτικότητα, αναβλητικότητα, απουσία αναγκαίου ρίσκου και τελικά κατάργηση της όποιας δημιουργικότητάς μας. Το πλαίσιο δημιουργίας αυτής της έλλειψης, συνήθως βρίσκεται στο παρελθόν και πολλές φορές σε παιδικά βιώματα κατά τα οποία είτε δεχόμασταν άδικη κριτική , είτε επιβράβευση για λάθος λόγους, είτε και τα δυο, με αποτέλεσμα να εσωτερικεύσουμε ως πεποίθηση το εξωτερικό μήνυμα που λαμβάναμε: «δεν θα είσαι ποτέ αρκετά καλός/η για να καταφέρεις κάτι αξιόλογο». Αυτό οδηγεί σε μια αίσθηση διαρκούς ντροπής και μια εικόνα για τον εαυτό μας ανεπάρκειας, η οποία φυσικά έχει αντίκτυπο σε κάθε τομέα, προσωπικό-κοινωνικό-εργασιακό. Ο φόβος επίσης συνοδεύει κάθε προσπάθεια , αφού ακόμη και μια τυχαία ή συγκυριακή αποτυχία, θα επιβεβαιώσει όλο το συγκεκριμένο πλαίσιο.