Ένα από τα λάθη που κάνει ένας γονέας στην προσπάθεια του να μην περιορίσει το παιδί του, είναι ότι του αφήνει πολλά περιθώρια εξουσίας. Τι σημαίνει όμως αυτό? Πολλοί γονείς φτάνουν στα γραφεία μας ανησυχώντας για την συμπεριφορά των παιδιών τους, τα ξεσπάσματα τους, την αδιαφορία τους, την χειριστική τους συμπεριφορά κτλ. Τις περισσότερες φορές αυτό που διαπιστώνουμε είναι πως οι γονείς δεν είναι σε θέση να οριοθετήσουν την συμπεριφορά του παιδιού τους. Αντίθετα, τους έχουν παραχωρήσει παραπάνω εξουσία από αυτή που πρέπει και από αυτή που μπορεί να διαχειριστεί ένα παιδί. Αποτέλεσμα αυτού είναι το παιδί να συγχέει τους ρόλους του κάθε μέλους της οικογένειας, να αισθάνεται ότι μπορεί να ορίζει και να παίρνει αποφάσεις για την λειτουργία της οικογένειας, τόσο σε σημαντικά άλλα και σε πιο απλά καθημερινά θέματα.

Έτσι λοιπόν, βλέπουμε παιδιά τα οποία λειτουργούν χωρίς όρια και περιορισμούς, κάνουν ότι αυτά θέλουν, κοιμούνται ότι ώρα αυτά ορίσουν, ακόμα κι αν οι γονείς προσπαθούν να τα έχουν για ύπνο μέχρι μια συγκεκριμένη ώρα, παιδιά τα οποία απαντάνε στον γονέα τους με ασέβεια (π.χ. σιγά μη σε φοβηθώ!, θα κάνεις ότι σου πω εγώ!), πεισματάρικα παιδιά τα οποία έχουν υπερβολικές απαιτήσεις από τους γονείς τους, δεν ακολουθούν κανόνες, υποτιμούν τους άλλους, προσπαθούν να επιβληθούν στους γονείς και πολλά άλλα.

Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι που με επισκέπτονται έχουν βιώσει ή βιώνουν την μοναξιά ως σταθερή δομή της ζωής τους, πράγμα το οποίο αυξάνει το προυπάρχων ψυχολογικό τους πρόβλημα ή σε αρκετές περιπτώσεις το δημιουργεί.

Μοναξιά θα ονομάζαμε την επίπονη εμπειρία της συναισθηματικής και κοινωνικής απομόνωσης. Το πρώτο είδος μοναξιάς , η συναισθηματική έρχεται από την απώλεια δεσμού, από σχεσιακό έλλειμα , όταν δηλαδή ένας στενός μας δεσμός διακόπτεται απότομα είτε λόγω θανάτου είτε λόγω φυγής του άλλου ατόμου (διαζύγιο, χωρισμός). Το δεύτερο είδος , η κοινωνική απομόνωση προκύπτει όταν διαρρηγνύεται ένα συγκεκριμένο κοινωνικό δίκτυο στο οποίο το άτομο μέχρι χθες ανήκε. Αυτό μπορεί να είναι μια εργασιακή ομάδα, ένας αθλητικός σύλλογος ένα άθλημα που συμμετείχε, ή κάποιο εθελοντικό σωματείο κλπ.

Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει αυτή την κουβέντα από φίλους μας; Πόσες φορές δεν έχουμε ξεστομίσει εμείς οι ίδιοι το «δεν έχω άλλη επιλογή!» ή «Δεν μπορώ να κάνω αλλιώς!». Πολλές φορές ακούω αυτή τη φράση από πελάτες μου, η οποία συνοδεύεται από το αίσθημα του εγκλωβισμού, του περιορισμού, της πίεσης και κατ επέκταση της αποκαρδίωσης. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Όντως έρχεται κάποια στιγμή που δεν έχουμε τον έλεγχο σε όσα μας συμβαίνουν;

Παρότι συχνά αισθανόμαστε ότι δεν έχουμε επιλογές και ότι οι καταστάσεις μας οδηγούν σε συγκεκριμένες συμπεριφορές, τα πράγματα δεν είναι πάντα έτσι. Οι επιλογές μας είναι θέμα προτεραιοτήτων. Μπροστά σε ένα προβληματισμό καλούμαστε να δούμε όλες τις επιλογές που μας δίνονται, να ζυγίσουμε τις συνέπειες και το κόστος της κάθε επιλογής μας και τελικά να επιλέξουμε σύμφωνα με αυτό. Το κόστος λοιπόν, φαίνεται να είναι αυτό που θα καθορίσει την επιλογή στην οποία θα οδηγηθούμε, καθώς και το αν μπορούμε να σηκώσουμε το εκάστοτε κόστος και συνέπεια.

Σχεδόν σε κάθε ψυχοθεραπεία , αργά η γρήγορα έρχονται οι αμφιβολίες του ασθενή για τον ίδιο του τον εαυτό , την ικανότητα του να καλυτερέψει τα πράγματα, κι αν τελικά αξίζει να το προσπαθήσει. Σκέψεις όπως «δεν θα αλλάξω ποτέ», «η ζωή μου είναι ένα χάος» και άλλες παρόμοιες έρχονται στον μυαλό του χωρίς να τις θέλει. Η βάση όλων αυτών των σκέψεων είναι η ανασφάλεια που νοιώθει. Κι εδώ έρχεται ένα μεγάλο κομμάτι της δικής μου δουλειάς, να τον κάνω αρχικά να νοιώσει ασφαλής.

Αρνητικές κι ανασφαλείς σκέψεις δεν κάνουν (μόνο) οι ανασφαλείς άνθρωποι. Κάνουμε όλοι ή σχεδόν όλοι οι άνθρωποι όταν βρεθούμε σε μια μη ασφαλή για εμάς κατάσταση. Εάν επιτρέψουμε σε αυτές να μας κυριεύσουν τότε αυτές θα καθορίσουν τις ενέργειές μας και εμείς σίγουρα θα απομακρυνθούμε από το σημαντικό για εμάς, τον στόχο μας.

Ο χρόνος σήμερα είναι ένα από τα πολυτιμότερα αγαθά. Προσωπικά θα ευχόμουν το 24ωρο μου, να γινόταν να διαρκεί 30+ ώρες. Ο χρόνος δεν αγοράζεται και δεν μεταβάλλεται κι αυτό τον κάνει ακόμα πολυτιμότερο. Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα έχουν έλλειψη χρόνου, δεν προλαβαίνουν. Πολλές οι υποχρεώσεις, τα καθημερινά πρέπει , και μέρες γεμάτες από ένα τρέξιμο που ποτέ δεν έχουμε σκεφτεί γιατί πραγματικά το κάνουμε. Η άμεση απάντηση που έρχεται σε όλους μας είναι…μα για να βελτιώσουμε την ζωή μας. Την αυριανή ζωή μας θα προσθέσω εγώ. Γιατί ζωή είναι μια, κι είναι αυτή που ζούμε στο τώρα μας και μόνο. Τα υπόλοιπα είναι όνειρα μας για το αύριο που είναι πάρα πολύ καλό να υπάρχουν αλλά σαν συνέχεια της ζωής που ήδη έχουμε, κι όχι μιας κενής αναμονής.

Τι είναι πραγματικά όμως ο ελεύθερος χρόνος; Και γιατί δεν φροντίζουμε να τον έχουμε; Ή μήπως τον έχουμε και τον σπαταλάμε;...

Στην δουλειά μου συναντώ καθημερινά δυο κυρίαρχα συναισθήματα, την απελπισία και τον πόνο. Η απελπισία έρχεται στους ανθρώπους όταν νοιώθουν ότι τίποτα στην ζωή τους δεν πάει καλά, και ουσιαστικά έχουν την αίσθηση ότι δεν υπάρχει κάτι θετικό, μια άκρη από την οποία να μπορέσουν να πιαστούν για να πάρουν την δύναμη να συνεχίσουν. Ο πόνος από την άλλη πλευρά, είναι κάτι που όλοι μας έχουμε νοιώσει σε δυσάρεστες καταστάσεις μικρές ή μεγάλες. Άλλοτε βαθύς πόνος κι άλλοτε μια παροδική στιγμιαία ματαίωση για κάτι θετικό που τελικά δεν συνέβη. Κι επειδή η ζωή για όλους ή σχεδόν για όλους είναι αρκετά δύσκολη σήμερα, προκύπτει αυτόματα το ερώτημα, όταν η ζωή μου δεν είναι καλή, με ποιόν τρόπο εγώ μπορώ να νοιώθω καλά;

Αρχικά θα πρέπει να στραφείς σε νέες δραστηριότητες , εθελοντισμό ή κάτι παρόμοιο, που θα σου ξαναδώσει την αυτοεκτίμηση που πιθανόν «χάθηκε» με την απώλεια της εργασίας σου ή κάποιας άλλης παρόμοιας κατάστασης. Μην περιμένεις με όσα έκανες χθες, να οικοδομήσεις το αύριο.

Δεύτερον, βρες κάτι που σου αρέσει πραγματικά πολύ και κάντο πολύ. Δηλαδή ασχολήσου εντατικά με κάτι που πραγματικά σε γεμίζει. Δώσε «ενέργεια» στον εαυτό σου, γέμισέ του τις μπαταρίες. Κι αν αρχικά νοιώθεις ότι δεν έχεις όρεξη να ασχοληθείς με τίποτα, προσπάθησέ το. Θα εκπλαγείς με το πόσο μπορεί να σου αλλάξει την διάθεση...

O PassiveAggressiveτύπος , είναιο άνθρωποςπου ενεργεί παθητικά αλλά είναι συγκαλυμμένα επιθετικός.Η συμπεριφορά τους, είναι βασισμένη στο να δείχνουν ευχάριστοι λεκτικά, αλλά στην πραγματικότητα θα βάλουν εμπόδιο σε κάθε θέλω σου. Θα αισθανθείς σαν να δέχεσαι κακοποίηση, αλλά δεν θα το συνειδητοποιείς. Ο ασυνείδητος θυμός τους, θα μεταφερθεί κάθε φορά σε σένα, αφού συχνά θα σε κάνουν να αισθάνεσαι υπαίτιος του θυμού που οι ίδιοι σου προκαλούν με την συμπεριφορά τους.

Είναι άτομα με εξαιρετικά χαμηλή αυτοεκτίμηση, εξαιρετικά ντροπαλοί και με υψηλές αναστολές. Κύριος σκοπός τους είναι η αποφυγή οποιουδήποτε ελέγχου τους, και η έκφραση της επιθετικότητάς του πάντα τόσο καλυμμένη, που μέσααπο μια υπερβολική οικειότητα θα γίνουν χειραγωγοί σου χωρίς να το καταλάβεις.

Οι διαταραχές προσωπικότητας είναι επίμονες και διαρκείς. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία, η παθητική επιθετικότητα θεωρήθηκε μια διαταραχή προσωπικότητας στο DSM-IV:

Ως αυτή η συμπεριφορά, η οποία αντανακλά εχθρότητα, που το άτομο αισθάνεται και δεν τολμά να εκφράσει ανοιχτά. Συχνά, η συμπεριφορά είναι μια έκφραση της δυσαρέσκειας του ασθενούς, που αδυνατεί να βρει ικανοποίηση σε σχέση με ένα άτομο ή ένα δεσμό από το οποίο εξαρτάται υπερβολικά και δεν έχει ποτέ αποκοπεί.

Το διαγνωστικό αποδίδει τη διαταραχή σε κάποιον με αρνητικές συμπεριφορές και παθητική αντίσταση στις αιτήσεις για οποιαδήποτε επαρκή του απόδοση. Η παθητική επιθετικότητα βρέθηκε να σχετίζεται με οριακές και ναρκισσιστικές διαταραχές προσωπικότητας, ισχυρές αρνητικές εμπειρίες παιδικής ηλικίας και συχνά, κατάχρηση ουσιών και αλκοόλ...

Ο ασφαλής δεσμός αναφέρεται σε έναν ισχυρά συναισθηματικό δεσμό μεταξύ παιδιού και πρόσωπου που το φροντίζει, είτε είναι η μητέρα είτε κάποιος άλλος, ο οποίος δημιουργείται ως αποτέλεσμα της ευαίσθητης παροχής φροντίδας. Η μητέρα λαμβάνεται ως ένα αξιόπιστο πρόσωπο για το παιδί, συναισθηματικά διαθέσιμο, υποστηρικτικό, το οποίο καλύπτει τις ανάγκες του παιδιού.

Τα παιδιά με ασφαλή δεσμό αισθάνονται σιγουριά & ασφάλεια, γίνονται περισσότερο κοινωνικά, ανεξάρτητα, περίεργα, και ικανά. Επιπλέον, και σύμφωνα με τον Έρικσον, τα παιδιά αυτά έχουν αυξημένο αίσθημα εμπιστοσύνης, τόσο στα πρώτα χρόνια της ζωής τους αλλά και στη μετέπειτα ανάπτυξή τους.

Ο δεσμός που θα αναπτύξει ένα παιδί με τη μητέρα του παίζει καθοριστικό ρόλο στην προσωπικότητά του και την κοινωνική του ανάπτυξη. Τα παιδιά με ασφαλή δεσμό είναι πιο ενθουσιώδη, συνεργάσιμα και επίμονα. Είναι αυθόρμητα, επινοούν συμβολικό παιχνίδι, επιμένουν περισσότερο στις εργασίες τους στη σχολική ηλικία, είναι πρόθυμα να μάθουν και να διδαχτούν νέες δεξιότητες, έχουν αυξημένες κοινωνικές δεξιότητες και αλληλεπιδρούν θετικά με τους άλλους...

Ένας αγχώδης γονέας μπορεί εύκολα να μεταφέρει το άγχος του στο παιδί του. Ο γονέας λειτουργεί ως μιμητικό πρότυπο ακόμα κι αν δεν το θέλει. Η υπερπροστασία και η συνεχής επιφυλακή του γονέα προς εντοπισμό πιθανών κινδύνων και απειλών, μεταφέρεται στο παιδί. Το παιδί αισθάνεται ότι είναι ευάλωτο, ότι κάτι κακό μπορεί να συμβεί ανα πάσα ώρα και στιγμή, αισθάνεται αφόρητη υπερένταση και ανησυχία.

Πως μεταφέρουν οι γονείς το άγχος τους στα παιδιά;

Οι γονείς που εκφράζουν συνεχώς τους δικούς τους φόβους μπροστά στο παιδί, του μεταδίδουν άγχος. Ακόμα και ο τρόπος που θα εκφραστεί ή οι λέξεις που θα χρησιμοποιήσει ο γονέας μεταφέρουν και δημιουργούν σκέψεις και συναισθήματα άγχους στο παιδί.

Μια άλλη παγίδα αφορά στην αποκάλυψη υπερβολικών πληροφοριών στο παιδί. Ένα παιδί δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί προβλήματα που μπορεί να μοιράζεται ο γονέας μαζί του π.χ. οικονομικά θέματα, οικογενειακά, επαγγελματικά κτλ, με αποτέλεσμα να μπαίνει πρόωρα και ανέτοιμο στα προβλήματα της ενήλικης ζωής.

Οι υπερβολικές απαιτήσεις αλλά και οι προσδοκίες που έχει ένας γονέας από το παιδί του είναι ένας ακόμα τρόπος με τον οποίο ο γονέας γεμίζει άγχος το παιδί...

Δεν συνεχίζει ο καλύτερος, αλλά αυτός που προσαρμόζεται!

Ο κάθε άνθρωπος, σε οποιονδήποτε χώρο και αν δραστηριοποιείται, αναπτύσσει στοιχεία τα οποία τον βοηθούν να προσαρμοστεί και εξελιχθεί. Για κάθε τομέα δραστηριοποίησης τα «απαραίτητα» στοιχεία-χαρακτηριστικά ποικίλουν, ανάλογα με τις απαιτήσεις των συνθηκών. Στο περιβάλλον του αθλητισμού, η προσαρμογή και επιτυχία των αθλητών εξαρτάται από παράγοντες που αφορούν κυρίως σε σωματικά, και τεχνικά στοιχεία, ως εκείνα που «προβάλλονται» περισσότερο. Οι αθλητές προπονούνται για να αναπτύξουν τα ανάλογα για το άθλημά τους στοιχεία δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στο πώς θα βελτιωθούν όσον αφορά στη σωματική τους κατάσταση όσο και στην τεχνική τους γνώση.

Γιατί, ωστόσο, δεν έχουν κάθε μέρα την ίδια διάθεση; Ποια είναι τα στοιχεία που καθορίζουν την ανοχή τους στην κούραση της προπόνησης; Γιατί κάποιοι κατανοούν περισσότερο τις οδηγίες που δίνονται και αναπτύσσουν αντίστοιχα καλύτερη αντίληψη και ταχύτητα σκέψης; Για ποιο λόγο κάποιοι αθλητές γίνονται «καλύτεροι» από τους υπόλοιπους, ενώ ακολουθούν την ίδια προπόνηση; Και αν είναι κάποιος ταλαντούχος σε τεχνικά ή σωματικά στοιχεία, θα φτάσει απαραίτητα στην κορυφή; Γιατί για αρκετούς αθλητές, η προπόνηση είναι περιβάλλον υψηλής απόδοσης, ενώ στον αγώνα δυσκολεύονται να «βγάλουν» τον καλό τους εαυτό.